Η ΕΚΤ μάχεται με τους δαίμονες…

Από πέρυσι τέτοια εποχή, περίπου 1,9 εκατ. άνθρωποι - ποσό που ισοδυναμεί με τον μισό πληθυσμό εν ηλικία εργασίας της Φινλανδίας - έχου...

Από πέρυσι τέτοια εποχή, περίπου 1,9 εκατ. άνθρωποι - ποσό που ισοδυναμεί με τον μισό πληθυσμό εν ηλικία εργασίας της Φινλανδίας - έχουν προστεθεί στις ουρές ανεργίας της ευρωζώνης, οι οποίες είχαν ήδη σπάσει κάθε ρεκόρ. 

Το ποσοστό ανεργίας στο μπλοκ των 17 χωρών, έφτασε το 11,9 τοις εκατό τον Ιανουάριο, ένας μέσος όρος που περιλαμβάνει το 26,2 τοις εκατό της Ισπανίας, το οποίο είναι πέντε φορές μεγαλύτερο από αυτό της Γερμανίας. Μεταξύ των νέων, οι στατιστικές είναι ακόμα πιο αποκαρδιωτικές. Αν  είσαι Ισπανός, κάτω των 25 και έχεις απασχόληση, τότε ανήκεις στη μειονότητα. Στην Ιταλία, σχεδόν 39 τοις εκατό των νέων κάτω των 25 είναι χωρίς δουλειά.

Η οικονομία συρρικνώνεται αντί να αναπτύσσεται, και είναι φυσικό, όλοι αυτοί οι άνθρωποι χωρίς δουλειά, να ξοδεύουν και λιγότερα χρήματα, έτσι ο πληθωρισμός πέφτει. Οι τράπεζες, τουλάχιστον στις χώρες που έχουν πληγεί από την κρίση, στο σύνολό τους δεν δανείζουν στις επιχειρήσεις και οι επιχειρήσεις δεν κάνουν επενδύσεις.

Όλα αυτά μπορεί να μοιάζουν σα μία λίστα συμπτωμάτων που απαιτεί δράση από την κεντρική τράπεζα με τη μορφή μείωσης επιτοκίων ή άλλων μέτρων τόνωσης της οικονομίας.

Όταν οι 23 φορείς χάραξης πολιτικής που απαρτίζουν το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, καθίσουν την Πέμπτη το πρωί να συζητήσουν τα επιτόκια, θα εξετάσουν σίγουρα και τις τελευταίες οικονομικές προβλέψεις του ίδιου του προσωπικού της ΕΚΤ.

Οι τελευταίες αυτές προβλέψεις, που δημοσιοποιήθηκαν τον Δεκέμβριο, δείχνουν ότι η ευρωζώνη θα συρρικνωθεί κατά 1,6 τοις εκατό φέτος, και κατά 1,4 τοις εκατό το 2014. Οτιδήποτε άλλο πέραν μίας αναθεώρησης προς τα κάτω αυτών των προβλέψεων, θα αποτελούσε έκπληξη.

Και όμως, η ευρέως διαδεδομένη προσδοκία μεταξύ των παρατηρητών της ΕΚΤ, καθώς και πλήθος πρόσφατων σχολίων από τους φορείς χάραξης πολιτικής, δείχνουν ότι η τράπεζα θα διατηρήσει ανέπαφο το βασικό επιτόκιο αναχρηματοδότησης στο 0,75 τοις εκατό για ένατο συνεχόμενο μήνα.

Σε αντίθεση με την Αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα, η ΕΚΤ δεν έχει επίσημο ρόλο στη διαχείριση της ανεργίας. Μοναδικός σκοπός της είναι να διασφαλίζει την σταθερότητα των τιμών κρατώντας τον πληθωρισμό «κοντά, αλλά κάτω από το» 2 τοις εκατό, για ένα –σκόπιμα- απροσδιόριστο χρονικό διάστημα.

Να υποθέσουμε λοιπόν ότι η ΕΚΤ έκανε τη δουλειά της; Όχι ακριβώς. Όπως υποδεικνύει και η ίδια η τράπεζα σε μία εκπαιδευτική ταινία κινουμένων σχεδίων που έφτιαξε για μαθητές, σκοπός της είναι να κρατάει το μπλε τέρας του πληθωρισμού και το καφέ τέρας του αποπληθωρισμού, ασφαλώς περιορισμένα σε μικρά γυάλινα βάζα στα κεντρικά γραφεία της στο κέντρο της Φρανκφούρτης. Με τον πληθωρισμό στο 1,8 τοις εκατό το Φεβρουάριο, το τέρας του αποπληθωρισμού σίγουρα παραμένει στη γυάλα του, αλλά η πτωτική τάση, η οποία πιθανόν να επιδεινωθεί περαιτέρω από τη σχετική δύναμη του ευρώ, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως επιχείρημα για περαιτέρω χαλάρωση.

Αντ’ αυτού, ο Μάριο Ντράγκι, πρόεδρος της ΕΚΤ, και άλλα μέλη του ΔΣ έχουν τονίσει επανειλημμένα ότι η στάση της τράπεζας είναι ήδη «χαλαρή». (Υπερβολικά χαλαρή μάλιστα, όπως θα υποστήριζαν ορισμένοι πολιτικοί φορείς στη Γερμανία, όπου η ανεργία είναι χαμηλή, η αγορά ακινήτων παρουσιάζει ανοδικές τάσεις και η ανάπτυξη αναμένεται να επιστρέψει αυτό το τρίμηνο.)

Ένα άλλο επιχείρημα κατά της μείωσης, είναι ότι μπορεί να μην κάνει πολύ μεγάλη διαφορά στα μέρη που χρειάζεται περισσότερο, δεδομένου ότι ο χρηματοοικονομικός κατακερματισμός που πλήττει ακόμα το μπλοκ, καθιστά σχετικά δυσκολότερο τον δανεισμό από μία ισπανική ή ιταλική επιχείρηση σε σχέση με μία γερμανική, άσχετα με το επιτόκια της ΕΚΤ.

Σε ομιλία του στο Μόναχο πριν από μία εβδομάδα, ο κ. Ντράγκι επέλεξε να διευκρινίσει ορισμένα από τα όρια της δράσης της ΕΚΤ. «Δε μπορούμε να επισκευάσουμε χαλασμένους προϋπολογισμούς. Δε μπορούμε να ξελασπώσουμε προβληματικές τράπεζες. Δε μπορούμε να λύσουμε προβλήματα βαθιά ριζωμένα στη δομή των οικονομιών της Ευρώπης,» δήλωσε.

Έχοντας προσφέρει στις τράπεζες φτηνή χρηματοδότηση και έχοντας θέσει σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα αγοράς ομολόγων για την πρόληψη της διάλυσης του ευρώ, οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ θέλουν να εξασφαλίσουν ότι οι πολιτικοί κάνουν σωστή χρήση της «νηνεμίας» στις εντάσεις των χρηματοπιστωτικών αγορών.

Η «θετική μετάδοση» από πιο ήρεμες χρηματοπιστωτικές αγορές στην πραγματική οικονομία, για την οποία ήλπιζε ο κ. Ντράγκι τον Ιανουάριο δεν έχει γίνει ακόμα πραγματικότητα, και ο επικεφαλής της ΕΚΤ έχει μετριάσει προσεκτικά τα πιο αισιόδοξα σχόλιά του, συμπεριλαμβάνοντας την προειδοποίηση ότι οι κίνδυνοι για τις οικονομικές προοπτικές παραμένουν «στην πλευρά της πτώσης».

Αυτό που θέλει η τράπεζα, είναι οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης να συνεχίσουν να επιβάλουν τη δημοσιονομική πειθαρχία και να εφαρμόζουν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, με την ελπίδα ότι αυτό θα θέσει τα θεμέλια για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Αλλά, όπως μας έδειξαν και οι εκλογές της Ιταλίας, αυτό που θέλουν οι άνθρωποι, και αυτό για το οποίο ψηφίζουν, μπορεί να είναι κάτι τελείως διαφορετικό.

Πηγή