Δύο εφιάλτες για την Τουρκία

Σκληρές διαπραγματεύσεις στο παρασκήνιο για τις θέσεις που θα υιοθετήσει ο πρόεδρος των ΗΠΑ αναφορικά με την αρμενική γενοκτονία και το μέλλ...

Σκληρές διαπραγματεύσεις στο παρασκήνιο για τις θέσεις που θα υιοθετήσει ο πρόεδρος των ΗΠΑ αναφορικά με την αρμενική γενοκτονία και το μέλλον του ιρακινού Κουρδιστάν

Η επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου, Μπαράκ Ομπάμα, στην Τουρκία, που δικαιολογημένα ενόχλησε και προβλημάτισε τις γειτονικές χώρες συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, μπορεί να αναδειχθεί και σε πρόβλημα για την Αγκυρα. Ενώ δημόσια οι πάντες τονίζουν πως ξεκινά η «χρυσή εποχή» στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, πίσω από τις κλειστές πόρτες συνεχίζονται σκληρές διαπραγματεύσεις για δύο θέματα που ενοχλούν την τουρκική πλευρά: Το πρώτο αφορά την αρμενική γενοκτονία και την υπόσχεση του Ομπάμα, όταν ήταν υποψήφιος για το προεδρικό χρίσμα του Δημοκρατικού Κόμματος, ότι θα την αναγνωρίσει, και το δεύτερο θέμα έχει σχέση με το μέλλον του ιρακινού Κουρδιστάν, και κατ επέκταση το κουρδικό ζήτημα.

Η τουρκική πλευρά είχε απαιτήσει να γνωρίζει την προεδρική θέση για τη γενοκτονία πριν από την άφιξη του Ομπάμα στην Αγκυρα, το βράδυ της Κυριακής, αλλά μέχρι στιγμής οι Αμερικανοί δεν έχουν απαντήσει. Οταν βρέθηκε στην Ουάσιγκτον ο Α. Νταβουτόγλου, ο πιο στενός σύμβουλος του Ταγίπ Ερντογάν, εξήγησε στους συνομιλητές του στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας ότι το Αρμενικό μπορεί και να εκτροχιάσει τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις και το «όνειρο» της βελτίωσης και της στενής συνεργασίας να μην πραγματοποιηθεί. Ομως, ούτε τότε, όταν η θέση του περιείχε απειλή, έλαβε απάντηση.
Οι τελευταίες θετικές κινήσεις της Αγκυρας και οι χειρονομίες καλής θέλησης προς την Αρμενία δεν αποτελούν θέση της Τουρκίας, αλλά είναι το αποτέλεσμα του φόβου που προκαλεί η αρμενική διασπορά.
Οταν ρωτήθηκε ο πρέσβης της Τουρκίας στην αμερικανική πρωτεύουσα για την αντίδραση της χώρας του στην περίπτωση που ο Μπ. Ομπάμα βαδίσει στα βήματα του Ρόναλντ Ρίγκαν και αναγνωρίσει τη γενοκτονία ή αναφέρει τη λέξη-ανάθεμα, απάντησε ότι θα εγκαταλείψει αμέσως τις Ηνωμένες Πολιτείες, προσθέτοντας ότι αυτή είναι η απόφαση του Τούρκου πρωθυπουργού.
Επί προεδρίας του Τζορτζ Μπους, το ιρακινό Κουρδιστάν είχε ενισχυθεί ποικιλοτρόπως.

Αρνηση

Η άρνηση της Τουρκίας να υποστηρίξει την εισβολή -από το έδαφός της- του πολέμου εναντίον του Σαντάμ Χουσεϊν ανάγκασε τους Αμερικανούς να στραφούν προς τους Κούρδους, οι οποίοι αποδείχθηκαν πιστοί σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών. Αντίθετα η Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν τοποθετήθηκε στον «πάγο». Μετά το τέλος του πολέμου, οι Κούρδοι στο βόρειο Ιράκ έχουν στήσει κανονικό κράτος, την οργάνωση του οποίου ανέλαβε το Ισραήλ. Πρόσφατα μία ομάδα δημοσιογράφων επέστρεψε εντυπωσιασμένοι από το Ερμπίλ, για το γεγονός ότι ενώ σε άλλες περιοχές του Ιράκ, διεξάγονται φονικές μάχες, στο ιρακινό Κουρδιστάν κτίζουν ξενοδοχεία πέντε αστέρων.
Το ερώτημα που τίθεται, λοιπόν, είναι εάν η νέα αμερικανική κυβέρνηση θα τολμήσει να διακινδυνεύσει τη σχέση με τους πιστούς Κούρδους για να ξεκινήσει μία αβέβαιη συνεργασία με τη μονίμως άπιστη σύμμαχο Τουρκία, η οποία κάθε φορά που προσφέρει «βοήθεια» στους Αμερικανούς ανοίγει την παλάμη. Επίσης, πρέπει να καταγραφεί ως γεγονός ότι ο αντιπρόεδρος, Τζόζεφ Μπάιντεν είχε προτείνει την ίδρυση κουρδικού κράτους με την τριχοτόμηση του Ιράκ.
Το Κυπριακό και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται -όχι ψηλά- στην ατζέντα των συνομιλιών του κ. Ομπάμα, η οποία θα κυριαρχηθεί από το Ιράκ, το Αφγανιστάν, το Ιράν, τη Μέση Ανατολή, την ενέργεια και ανθρώπινα δικαιώματα.
Το βασικό ερώτημα είναι εάν ο κ. Ερντογάν, σε μία χώρα που κυριαρχείται από αντιαμερικανισμό, θα ανοίξει τα σύνορα της Τουρκίας για να αποχωρήσουν μέσω αυτής οι χιλιάδες Αμερικανοί στρατιώτες από το Ιράκ. Η συζήτηση δεν θα είναι εύκολη, ιδιαίτερα εάν η Αγκυρα θέσει τον όρο του 2003 για οικονομική ενίσχυση πολλών δισεκατομμυρίων.
Σε μία εποχή όπου ο Μπ. Ομπάμα μετρά και το τελευταίο δολάριο, έχει δυνατότητα να «επιβραβεύσει» το τουρκικό «ναι» με δολάρια;
Από την άλλη πλευρά, η Τουρκία έχει υποσχεθεί να «λύσει» τα θέματα του Ιράν και της Συρίας. Η Τεχεράνη απάντησε αρνητικά σε όλες τις εισηγήσεις της Αγκυρας και ο πρόεδρος Ασαντ έθεσε ως όρο να συναντηθεί με τον κ. Ομπάμα στην Κωνσταντινούπολη για να ακούσει από πρώτο χέρι τα αμερικανικά αιτήματα. Τα θέματα αυτά θεωρούνται κρίσιμα για την τουρκική αξιοπιστία έναντι των Αμερικανών.

ΘΟΛΟ ΑΚΟΜΑ ΤΟ ΤΟΠΙΟ

Συνάντηση με Βαρθολομαίο
Αναφορικά με την επίσκεψη στο Φανάρι, έγινε γνωστό πως μέχρι χθες το βράδυ ίσχυε η απόφαση για συνάντηση μόνο με όλους τους θρησκευτικούς ηγέτες της Κωνσταντινούπολης. Ομως, εκκλησιαστική πηγή στη Νέα Υόρκη επέμενε ότι ο Μπ. Ομπάμα θα έχει ιδιαίτερη συνάντηση με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στο ξενοδοχείο «Κόνραντ Χίλτον» της Κωνσταντινούπολης...

ΕΡΝΤΟΓΑΝ

Αρνητικός για Ράσμουσεν
Σοβαρεύει η εμπλοκή στο ζήτημα της διαδοχής του Γιαπ ντε Χόοπ Σέφερ στο τιμόνι του ΝΑΤΟ. Χθες, ο Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε «αρνητικός» στην υποψηφιότητα του Δανού πρωθυπουργού Αντερς Φογκ Ράσμουσεν, κατηγορώντας τον για τη στάση του στην υπόθεση των σκίτσων του Μωάμεθ και στη λειτουργία φιλοκουρδικού καναλιού στη Δανία. «Πώς μπορούμε να εμπιστευτούμε ειρηνευτικό ρόλο σε κάποιον που απέτυχε να συμβάλει στην ειρήνη;» διερωτήθηκε ο Τούρκος πρωθυπουργός σε φόρουμ στο Λονδίνο. Σημειώνεται πως ο Δανός ομόλογός του επισημοποίησε επίσης χθες την υποψηφιότητά του.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΙΓΝΑΤΙΟΥ

Από "ΕΘΝΟΣ"