Πρόεδρος Ινστιτούτου Μεταναστευτικής Πολιτικής των ΗΠΑ: Η Τουρκία χρησιμοποιεί τη λαθρομετανάστευση ως διαπραγματευτικό χαρτί και το πληρώνει η Ελλάδα

Συνέντευξη στον Αθανασιου Eλλις «Η Ελλάδα δεν ελέγχει τα σύνορά της» Η Τουρκία κρατά το κλειδί της αντιμετώπισης της αθρόας λαθρομετανάστευσ...

Συνέντευξη στον Αθανασιου Eλλις

«Η Ελλάδα δεν ελέγχει τα σύνορά της»

Η Τουρκία κρατά το κλειδί της αντιμετώπισης της αθρόας λαθρομετανάστευσης που απειλεί την Ελλάδα, τονίζει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο Ελληνοαμερικανός πρόεδρος του Ινστιτούτου Μεταναστευτικής Πολιτικής των ΗΠΑ, Δημήτρης Παπαδημητρίου, ο οποίος υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο που αρχίζει να διαδραματίζει η Frontex, τη δημιουργία της οποίας είχε προτείνει ο ίδιος στην Ε. Ε. το 2004.

Στη συζήτηση που έγινε στο γραφείο του που βρίσκεται λίγα τετράγωνα από τον Λευκό Οίκο, ο κ. Παπαδημητρίου επισημαίνει τα τεράστια κενά της Ελλάδας σε θεσμούς και υποδομές, αλλά επικρίνει και τους ισχυρούς της Ευρώπης που δεν έχουν στηρίξει οικονομικά χώρες, οι οποίες δέχονται τεράστια κύματα λαθρομεταναστών παρότι πρόκειται για πρόβλημα που απειλεί όλη την Ευρώπη.

- Κινδυνεύει η Ελλάδα να τεθεί εκτός συνθήκης Σένγκεν;

- Παρά τη βελτίωση των ελληνικών αρχών σε συνδυασμό με την πιο ενεργό παρουσία της Frontex, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι πολύ δυσαρεστημένη από τη συνεχιζόμενη εισροή λαθρομεταναστών, αλλά και την απουσία υποδομών. Ταυτόχρονα, η Ελλάδα δέχεται επικρίσεις και σε ανθρωπιστικό επίπεδο. Χώρες όπως η Σουηδία, η Ολλανδία, η Νορβηγία κ. ά. δυσφορούν επειδή παρέχει πολιτικό άσυλο σε λιγότερο από το 1% των αιτούντων.

- Πώς έρχονται οι λαθρομετανάστες;

- Τους μεταφέρουν οργανωμένα κυκλώματα που βγάζουν τεράστια κέρδη και μάλιστα χωρίς ρίσκο. Οι εγκληματίες απολαμβάνουν τα οφέλη, ενώ οι κίνδυνοι και το κόστος πέφτουν στους μετανάστες.

- Πόσο πρόβλημα είναι για την Ελλάδα;

- Από το 2007 αρχίζει να καταγράφεται εισροή από Πακιστάν, Μπανγκλαντές, Ιράν, και άλλες χώρες της περιοχής, ενώ τελευταία έρχονται και πολλοί Αφρικανοί που δύσκολα επαναπατρίζονται. Η Ελλάδα ήταν εντελώς απροετοίμαστη για τέτοιου μεγέθους εισροή και δεν μπόρεσε να τη διαχειρισθεί. Ερχονται από τον Εβρο και τα νησιά, όχι από τον Νότο. Η Τουρκία συνεργάζεται πολύ καλά με τα κυκλώματα μεταφοράς και όσο η Ευρώπη δεν ανταποκρίνεται στις ενταξιακές της προσδοκίες το πρόβλημα θα εντείνεται.

- Θα βοηθούσε η ομαλοποίηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων;

- Οι Τούρκοι δεν ενδιαφέρονται τόσο για τις καλές σχέσεις με την Ελλάδα, όσο για την ένταξή τους στην Ε. Ε.

- Αρα, η Ελλάδα «πληρώνει» την ευρωτουρκική διαμάχη;

- Ναι. Η Τουρκία χρησιμοποιεί τη λαθρομετανάστευση ως διαπραγματευτικό χαρτί και το πληρώνει η Ελλάδα. Το κλειδί είναι η Τουρκία. Μόνο αυτή μπορεί να διαμηνύσει στα οργανωμένα κυκλώματα να σταματήσουν τη μεταφορά λαθρομεταναστών μέσω Ελλάδας. Ο Παπανδρέου κατανοεί το θέμα και το έχει θέσει στον Ερντογάν. Πάντως, η οικονομική ανάπτυξη της Τουρκίας είναι θετική εξέλιξη, γιατί «συγκρατεί» μετανάστες, ενώ σε δέκα χρόνια ίσως να μην χρειάζεται τόσο την Ε. Ε. και όλα θα αλλάξουν.

- Τι ποσοστό λαθρομεταναστών εισέρχεται στην Ε. Ε. μέσω Ελλάδας;

- Η τεράστια πλειοψηφία. Το 90%. Ο απόλυτος αριθμός είναι πάνω από 100 χιλιάδες ετησίως. Τελευταία μειώνεται, πρωτίστως λόγω Frontex, αλλά και της βελτίωσης των ελληνικών αρχών. Το πρόβλημα δημιουργήθηκε σταδιακά, και μάλιστα επί Ν. Δ., μιας συντηρητικής κυβέρνησης που θα περίμενε κανείς να είναι πολύ αυστηρή. Βεβαίως, ο αρμόδιος υπουργός, ο κ. Παυλόπουλος, ήταν περισσότερο «φιλόσοφος» και προσπαθούσε να δει όλες τις διαστάσεις του προβλήματος που, όμως, αποδείχθηκε τεράστιο και εξελίχθηκε ταχύτατα.

- Οι χειρισμοί του ΠΑΣΟΚ;

- Ούτε η σημερινή κυβέρνηση γνώριζε τι έπρεπε να κάνει. Η Ελλάδα όχι μόνο δεν ελέγχει στον επιθυμητό βαθμό τα σύνορά της, αλλά δεν έχει και τις απαραίτητες υποδομές για τον τεράστιο αριθμό που δέχεται. Εάν δεν μπορείς να ξεχωρίσεις ποιος πρέπει να λάβει πολιτικό άσυλο, ποιος πρέπει να μείνει προσωρινά και ποιος όχι, αδυνατείς να αποφασίσεις ποιος πρέπει να επαναπατρισθεί. Η τρίτη κατηγορία είναι με διαφορά η μεγαλύτερη, αλλά δεν μπορείς να τους απομακρύνεις εάν προηγουμένως δεν έχεις δημιουργήσει τους αναγκαίους θεσμούς, υποδομές και διαδικασίες υποδοχής, εξέτασης και έγκρισης.

Συνεργασία με Frontex

- Πόσο βοηθά η Ε. Ε.;

- Η Ε. Ε. δεν βοηθά τα κράτη-μέλη. Η ιδέα της Frontex τέθηκε στο τραπέζι το 2004 από εμάς, στη διάρκεια της ολλανδικής προεδρίας με την οποία συνεργαζόμασταν. Διοργανώσαμε δύο μεγάλες υπουργικές συνόδους, μία για τη μετανάστευση, όπου καταθέσαμε τη σκέψη της δημιουργίας μιας δύναμης, όπως η Frontex, και μία τον Νοέμβριο για την ενσωμάτωση η οποία ήταν και η πρώτη του είδους. Πολλοί ήταν τότε αντίθετοι στην ιδέα.

-Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα;

- Να περιορίσει την εισροή σε συνεργασία με τη Frontex, και να αναπτύξει διαδικασίες ταχείας εξέτασης έτσι ώστε να επαναπατρίζονται πολλοί.

- Αρα, μόνη ελπίδα είναι η Frontex;

- Προς το παρόν η Frontex δεν είναι αστυνομία. Μέχρι πριν από 1,5 χρόνο ήταν ουσιαστικά μια γραφειοκρατική διαδικασία. Καθώς ο προϋπολογισμός της υπερδιπλασιάζεται αρχίζει να έχει αποτελέσματα και μπορεί να εξελιχθεί σε πραγματικά πανευρωπαϊκή δύναμη, αλλά οι «μεγάλες» χώρες δεν κινούνται σε πνεύμα αλληλεγγύης και δεν βοηθούν αυτές που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, χρηματοδοτώντας τον επαναπατρισμό.

Αυστηροί νόμοι χωρίς «ευγένειες»

- Ποια είναι η εμπειρία των ΗΠΑ;

- Πρέπει να έχεις ένα συντεταγμένο σύστημα εισδοχής μεταναστών, και να ελέγχεις τα σύνορά σου. Εδώ δεν έχεις τις «ευγένειες» της Ευρώπης. Οι νόμοι είναι αυστηροί. Εάν βρίσκεσαι στη χώρα παράνομα και σε πιάσουμε θα σε διώξουμε και δεν θα μπορείς να ξανάρθεις για δέκα χρόνια. Από την άλλη, σχεδόν 1,7 εκατομμύρια έρχονται νόμιμα και εργάζονται σε πανεπιστήμια, επιχειρήσεις, αλλά και σε χειρωνακτικές εργασίες.

- Πώς εξελίχθηκε η σημερινή κρίση λαθρομετανάστευσης στην Ε. E.;

- Πριν από 10 ή 12 χρόνια η πλειοψηφία όσων προσπαθούσαν να εισέλθουν στην Ευρώπη το έκαναν από το Μαρόκο μέσω Ισπανίας. Η τότε κυβέρνηση πέτυχε να αντιμετωπίσει αυτό το μείζον πρόβλημα με πολύ μεγαλύτερη αστυνομική παρουσία, χρήση νέων τεχνολογιών, αλλά και συμφωνίες διαφόρων ειδών με τους Μαροκινούς. Ξέρετε, τόσο η Ν. Δ. όσο και το ΠΑΣΟΚ αναζητούν την ηθική προσέγγιση, αλλά καμία χώρα δεν χειρίζεται αυτό το θέμα με απόλυτα ηθικό τρόπο. Ούτε οι ΗΠΑ ούτε η Γαλλία ούτε η Γερμανία. Μετά την ενοποίηση της Γερμανίας οι μετανάστες αυξάνονταν κατακόρυφα. Τον πέμπτο χρόνο η Γερμανία άλλαξε το Σύνταγμά της για να τους σταματήσει. Προσελήφθησαν 5.000 ειδικοί και σε 2,5 χρόνια όλα είχαν μπει στον δρόμο τους.

- Πώς κρίνετε τη νέα νομοθεσία της Ελλάδας για τους μετανάστες;

- Ελλοχεύει ο κίνδυνος η πιο γενναιόδωρη νομοθεσία να προσελκύει περισσότερους μετανάστες. Από την άλλη, συμβολικά δείχνεις στους εταίρους σου ότι πρωτοστατείς με μια πιο ευαίσθητη αντιμετώπιση και αλλάζεις την εικόνα της χώρας σου.

Από "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"