Αλέξης Παπαχελάς: Ενα βήμα πριν από την κοινωνική έκρηξη

O κίνδυνος μιας ανεξέλεγκτης κοινωνικής έκρηξης είναι απολύτως υπαρκτός. Του Αλέξη Παπαχελά Δεν πρέπει να ξεγελιόμαστε από το γ...

O κίνδυνος μιας ανεξέλεγκτης κοινωνικής έκρηξης είναι απολύτως υπαρκτός.

Του Αλέξη Παπαχελά

Δεν πρέπει να ξεγελιόμαστε από το γεγονός ότι οι πολίτες δεν συμμετέχουν σε ιδιαίτερα μαζικές διαδηλώσεις ή δεν ακολουθούν τις συνδικαλιστικές ή άλλες προτροπές για έναν «ξεσηκωμό». 

Ενα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας νιώθει πως δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα. Ανάμεσά τους και συμπολίτες μας, οι οποίοι έχουν συμπεριφερθεί επί δεκαετίες με τον πιο συστημικό και υπεύθυνο τρόπο. Οταν ακούει κανείς ιστορίες για «νοικοκυραίους», οι οποίοι είναι έτοιμοι να ξεσηκωθούν εναντίον όλων, καταλαβαίνει πως αυτοί οι επόμενοι μήνες θα είναι πολύ δύσκολοι. Η δική τους απελπισία, μακριά από ιδεολογίες και κόμματα, κάνει την κατάσταση εξαιρετικά εύφλεκτη.

Πρέπει, βεβαίως, να πούμε πως ο ελληνικός λαός φέρθηκε με ωριμότητα και υπομονή μέχρι τώρα. Δείτε τι συνέβη στην Ιταλία, η οποία δεν έχει ακόμη... «βραχεί» σε σχέση με την Ελλάδα, που βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα εδώ και τρία χρόνια. Οι Ελληνες ούτε κωμικό ψήφισαν για πρώτο κόμμα ούτε ανέσυραν από το χρονοντούλαπο της Ιστορίας τον πιο φθαρμένο πολιτικό τους. Ανέτρεψαν τα πολιτικά δεδομένα, ψήφισαν αντισυστημικά, αλλά κράτησαν τη χώρα όρθια.

Τώρα ο κόσμος βρίσκεται στη φάση της μάχης της επιβίωσης. Πέρασε την πρώτη φάση της άρνησης όταν πίστευε ότι είναι μια μπόρα που θα περάσει. Πέρασε τη δεύτερη φάση του σοκ και της οργής όπου περίπου πίστευε ότι επρόκειτο για κάποια αμιγώς ανθελληνική συνωμοσία. Πέρασε και τη φάση της αγανάκτησης και της οργής απέναντι στο πολιτικό σύστημα. Τώρα προσπαθεί να βεβαιωθεί πως θα περάσει το ποτάμι, ο ίδιος και η οικογένειά του.

Τι τον κρατάει από την ανεξέλεγκτη έκρηξη, αυτό που οι ξένοι αναλυτές ονομάζουν μια «ημέρα της Βαστίλλης»; Πρώτα απ' όλα η ελπίδα πως κάτι μπορεί να αλλάξει μετά το καλοκαίρι. Βλέπει έναν πρωθυπουργό και μια κυβέρνηση που το παλεύει, ένα κράτος που σιγά σιγά αρχίζει να ξεπληρώνει τις υποχρεώσεις του, μια Ευρώπη που δείχνει να καταλαβαίνει ότι δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια περικοπών. Ταυτόχρονα, βλέπει ότι αρχίζει να αποδίδεται δικαιοσύνη, ειδικά σε περιπτώσεις δημόσιας διαφθοράς και ορισμένων ισχυρών. Και τέλος, συνειδητοποιεί ότι δεν είμαστε πια μόνοι μας σε αυτήν την κρίση και πως το τσουνάμι είναι μεγάλο και αφορά όλο τον Νότο. Ξέρει, δηλαδή πια, ο μέσος Ελληνας πως ούτε εύκολες λύσεις υπάρχουν ούτε κανένας πολιτικός, που να μπορεί να του εγγυηθεί πως κάτι θα αλλάξει την επόμενη ημέρα της εκλογής του.

Την ίδια ώρα, όμως, θυμώνει με αυτά που βλέπει. Ενα μεγάλο μέρος της δημόσιας διοίκησης έχει καταρρεύσει και κάνει τη ζωή απίθανα δύσκολη για όποιον έχει νταραβέρια με το Δημόσιο. Το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού συστήματος συμπεριφέρεται όπως χθες ή και προχθές. Ρευστό δεν υπάρχει ούτε για δείγμα.

Οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι. Αν η τρόικα πιέσει τα πράγματα πέρα από ένα οριακό σημείο, θα πάρει ένα πολύ μεγάλο ρίσκο και ενδεχομένως να προκαλέσει το μπαμ... Αν η ρευστότητα δεν αποκατασταθεί στοιχειωδώς, άμεσα, οι υγιείς επιχειρήσεις θα καταρρεύσουν. Βρισκόμαστε πράγματι σε ένα κομβικό σημείο και θα χρειασθεί πολύ μεγάλη ωριμότητα και ψυχραιμία απ' όλους μας για να περάσουμε αυτόν τον κάβο.

Από "Καθημερινή"