Σκληρό παιχνίδι Ρωσίας - Η.Π.Α για την αντιπυραυλική ασπίδα

Το παρασκήνιο εν όψει της επικείμενης πρώτης συνάντησης του Ντμίτρι Μεντβέντεφ με τον Μπαράκ ΟμπάμαΤι κρύβει η επίδειξη ισχύος της Μόσχας με...

Το παρασκήνιο εν όψει της επικείμενης πρώτης συνάντησης του Ντμίτρι Μεντβέντεφ με τον Μπαράκ ΟμπάμαΤι κρύβει η επίδειξη ισχύος της Μόσχας με εξαγγελίες για αναβάθμιση του πυρηνικού οπλοστασίου της εντός των επομένων ετών

Γ. ΤΣΙΑΡΑΣ

ΜΙΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ σκληρή παρασκηνιακή παρτίδα πόκερ παίζουν τις τελευταίες εβδομάδες οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Ρωσίας, εν όψει της επικείμενης πρώτης συνάντησης του νέου αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα με τον ρώσο ομόλογό του Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Παρά την αρχική αισιοδοξία και τα εκατέρωθεν μικρά «ανοίγματα» προκειμένου νασπάσουν τα συσσωρευμένα την τελευταία πενταετία, ελέω Μπους, νέα παγόβουνα που χωρίζουν τους δύο ψυχροπολεμικούς αντιπάλους, τα πρώτα «δείγματα γραφής» της κυβέρνησης Ομπάμα είναι φανερό ότι δεν ικανοποιούν τοΚρεμλίνο. Εξι μήνες μετά τον «πόλεμο των πέντε ημερών» στον Καύκασο, ζητεί σαφώς μεγαλύτερα ανταλλάγματα για τις όποιες παραχωρήσεις κάνει προς τη Δύση, αφού είναι προφανές ότι η πρώτη... «χλιαρή» συνάντηση της αμερικανίδας υπουργού Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον με τον ρώσο ομόλογό της Σεργκέι Λαβρόφ στην ουδέτερη Ελβετία δεν βοήθησε ιδιαίτερα στην αναθέρμανση των σχέσεων. Αυτή η «σκλήρυνση» στη στάση της Μόσχας φάνηκε καθαρά πριν από λίγες ημέρες από το ψυχροπολεμικών τόνων μήνυμα που απέστειλε στην Ουάσιγκτον ο ίδιος ο πρόεδρος Μεντβέντεφ, υποσχόμενος προς την ανώτατη στρατιωτική ηγεσία της χώρας τον «ταχύ εκσυγχρονισμό»των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων και την «αναβάθμιση» του πυρηνικού οπλοστασίου τα επόμενα χρόνια. Επικαλούμενος τη σχεδιαζόμενη διεύρυνση του ΝΑΤΟ κοντά στα ρωσικά σύνορα, την απειλή της τρομοκρατίας και τον κίνδυνο περιφερειακών συγκρούσεων, ο ρώσος πρόεδρος τόνισε: «Ο εκσυγχρονισμός είναι απαραίτητος για την προστασία μας από εν δυνάμει απειλή ή απόπειρες να ασκηθούν πιέσεις στο έθνος... Η ανάλυση της πολιτικοστρατιωτικής κατάστασης στον κόσμο έδειξε έναν εν δυνάμει κίνδυνο για σοβαρή σύγκρουση σε ορισμένες περιοχές που τροφοδοτείται από τοπικές κρίσεις και από τις συνεχείς προσπάθειες του ΝΑΤΟ να αναπτύξειτη στρατιωτική υποδομή του κοντά στη Ρωσία». Ο ρώσος υπουργός Αμυνας Ανατόλι Σερντιούκοφ εμφανίστηκε μάλιστα ακόμη σκληρότερος έναντι της Δύσης. Οπως είπε ο κ. Σερντιούκοφ, «οι φιλοδοξίες των ΗΠΑ στοχεύουν στην απόκτηση πρόσβασης σε πρώτες ύλες,ενεργειακές και άλλες πηγές σε πρώην σοβιετικές χώρες. «Παρέχεται ενεργός υποστήριξη σε διαδικασίες που προσπαθούν να πιέσουν τη Ρωσία έξω από τη σφαίρα των παραδοσιακών συμφερόντων της» πρόσθεσε ο υπουργός Αμυνας- «φωτογραφίζοντας» τη Γεωργία και την Ουκρανία, αλλά και τα πλούσια σε ορυκτά καύσιμα κράτη που βρέχονται από την Κασπία.Πέρυσι το Κρεμλίνο ανακοίνωσε σχέδια αύξησης των αμυντικών δαπανών της Ρωσίας για την προσεχή διετία - ενώ τα τελευταία χρόνια η Ρωσία έχει σχεδόν υπερτετραπλασιάσει τις αμυντικές δαπάνες της, χωρίς ωστόσο να πλησιάζει καν τις αντίστοιχες αμερικανικές. Για αμυντικές δαπάνες εφέτος, παρά την οικονομική κρίση, έχουν προϋπολογιστεί ενάμιση τρισ. ρούβλια ή 43 δισ. δολάριαεκ των οποίων το 25%, δηλαδή σχεδόν 11 δισ. θα δαπανηθούν για την «πυρηνική αναβάθμιση» της χώρας, με περισσότερους από δέκα νέους διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους RS-24 να τίθενται σε «μάχιμη» υπηρεσία.Ετσι, μετά την αρχική ευφορία για την απόφαση επανάληψης του διαλόγου μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας, η αμοιβαία δυσπιστία επανέρχεται. Κατά το κρίσιμο πρώτο τετ α τετ των δύο υπουργών Εξωτερικών, και παρά τα εκατέρωθεν ευχολόγιαγια «νέα αρχή» στις ρωσοαμερικανικές σχέσεις, η καχυποψία ήταν ιδιαίτερα εμφανής καθώς ούτε ένα από τα σημαντικά «αγκάθια» στις σχέσεις μεταξύ των δύο πρώην ψυχροπολεμικών αντιπάλων (όπως η αντιπυραυλική ασπίδα, η ενταξιακή πορεία Γεωργίας και Ουκρανίας προς το ΝΑΤΟ, το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και τόσα ακόμη) δεν έχει αντιμετωπιστεί.Οσο και αν η κυρία Κλίντον επέμεινε στην ανάγκη «ρεαλιστικής συνεργασίας» με τη Μόσχα, ιδίως όσον αφορά τον ανεφοδιασμό των συμμαχικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν και τον έλεγχο των εξοπλισμών, στην πραγματικότητα μόνον ο τόνος δείχνει να έχει αλλάξει καθώς η νέα επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ επέμεινε ουσιαστικά, κατά την πρώτη επίσκεψή της στην Ευρώπη, στην πολιτική της προκατόχου της Κοντολίζα Ράις. Συγκεκριμένα η κυρία Κλίντον κάλεσε εκ νέου τους συμμάχους στο ΝΑΤΟ να «αφήσουν ανοιχτή την πόρτα» στη Γεωργία και στην Ουκρανία, καταδίκασε την «εισβολή της Ρωσίας στη Γεωργία» τον περασμένο Αύγουστο και εξέφρασε την έντονη ανησυχία της για τη χρήση της «ενέργειας ως όπλου» στη διαμάχη για το φυσικό αέριο μεταξύ Μόσχας και Κιέβου. Κατά τη διάρκεια της συνάντησής της με τον Λαβρόφ, δε, η κυρία Κλίντον πίεσε τη Ρωσία να ματαιώσει την πώληση εκσυγχρονισμένων πυραύλων εδάφους- αέρος στο Ιράν (που θέλει με αυτόν τον τρόπο να προστατευτεί από ενδεχόμενη αεροπορική επίθεση του Ισραήλ ή/και των ΗΠΑ με στόχο τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του), με το επιχείρημα ότι μια τέτοια προοπτική «συνιστά απειλή τόσο για τη Ρωσία όσο και για την Ευρώπη και τους γείτονές της στην περιοχή» της Μέσης Ανατολής!Το χειρότερο όμως είναι ότι για μία ακόμη φορά απέφυγε να κάνει πίσω στο φλέγον θέμα της εγκατάστασης αντιπυραυλικού συστήματος στα εδάφη της Πολωνίας και της Τσεχίας- επιμένοντας στην (απαράδεκτη για τους Ρώσους) θέση πως το σύστημα αυτό προορίζεται για την «αμοιβαία άμυνα» των ΗΠΑ και της Ευρώπης στον 21ο αιώνα.Η δήλωση της αμερικανίδας ΥΠΕΞ μάλιστα, λίγες μόνον ώρες πριν από τη συνάντησή της με τον κ. Λαβρόφ, «οι Ρώσοι αρχίζουν πραγματικά να παραδέχονται ότι το αντιπυραυλικό σύστημα δεν κατευθύνεται εναντίον τους» και ο υπαινιγμός της ότι η ανάγκη για μια τέτοια «ομπρέλα» θα παραμείνει ακόμη και αν εκμηδενιστεί η ιρανική απειλή (!), κάθε άλλο παρά καθησύχασε τον ρώσο υπουρό Εξωτερικών.Ανεπισήμως, βέβαια, συνεργάτες της κυρίας Κλίντον αφήνουν να διαρρέει πως η Ουάσιγκτον είναι διατεθειμένη να «καθυστερήσει» την εγκατάσταση της ασπίδας με αντάλλαγμα τη συνεργασία στο Αφγανιστάν και την απομόνωση του Ιράν. Συμπληρώνουν δε, ότι στην Ουάσιγκτον έχει επικρατήσει η αντίληψη ότι η Ρωσία θα υποχρεωθεί να βάλει νερό στο κρασί της και να συνεργαστεί με τη Δύση, λόγω της μεγάλης οικονομικής κρίσης και της ραγδαίας πτώσης στις τιμές των καυσίμων...Αυτή που τελικά όμως έβαλε νερό στο κρασί της έβαλε η κεντροδεξιά κυβέρνηση της Τσεχίας υπό τον πρωθυπουργό Μίρεκ Τοπολάνεκ, η οποία πριν από λίγες ημέρες αναγκάστηκε να αναβάλει την προγραμματισμένη ψηφοφορία στη Βουλή επί των συνθηκών που θα επισφραγίσουν τη συνεργασία της χώρας στο σχέδιο επέκτασης της αντιπυραυλικής ασπίδας- φοβούμενη προφανώς την καταψήφισή τους, που φυσικά θα οδηγούσε και στην άμεση ανατροπή της. Η προεδρεύουσα στην ΕΕ ως τις 30 Ιουνίου κυβέρνηση Τοπολάνεκ διαθέτει ισχνή πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, και οι διαφωνίες στο εσωτερικό της για το θέμα της «ασπίδας» έχουν κορυφωθεί, ενώ σύσσωμη η αντιπολίτευση έχει ταχθεί εξ αρχής κατά της εγκατάστασης των νέων αντιπυραυλικών ραντάρ στο έδαφος της χώρας.Το ισχυρό χαρτί του ΚρεμλίνουΜΑΚΡΑΝ η μεγαλύτερη «μάρκα» στο τραπέζι της συνάντησης Μεντβέντεφ-Ομπάμα είναι το Αφγανιστάν, το κεντρικό μέτωπο του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας» σύμφωνα με το νέο «δόγμα Ομπάμα». Οι συνεχείς επιθέσεις εναντίον των συμμαχικών στρατευμάτων και του αφγανικού στρατού αλλά και των εφοδιοπομπών που διασχίζουν το Πακιστάν, όπως και η πρόσφατη απόφαση του Κιργιστάν να κλείσει την πολύτιμη για τον πόλεμο στο Αφγανιστάν αμερικανική αεροπορική βάση που λειτουργεί στο έδαφός του, αμέσως μετά τη σύναψη έκτακτου δανείου από το Κρεμλίνο, αναγκάζουν τους Αμερικανούς να ξαναρχίσουν το παρασκηνιακό «παζάρι» με τους Ρώσους. Στο πλαίσιο αυτού του ιδιότυπου παιχνιδιού οι Ρώσοι επέτρεψαν ξανά στους νατοϊκούς τη χρησιμοποίηση του ρωσικού εδάφους για τη χερσαία μεταφορά «μη στρατιωτικών εφοδίων» προς το Αφγανιστάν, ενώ υποσχέθηκαν ότι δεν θα εγκαταστήσουν τους νέους πυραύλους «Ιskander» στον θύλακο του Καλίνινγκραντ, αν βεβαίως οι Αμερικανοί «παγώσουν» αντιστοίχως τα σχέδια για την αντιπυραυλική ασπίδα τους.

Από το "ΒΗΜΑ"