Το ψευδοδίλημμα του Debate

Μελέτης Η. Μελετόπουλος* Στο προεκλογικό debate ετέθη στον Ελληνικό λαό εκ μέρους μεν του Κ. Καραμανλή η ζοφερή προοπτική της λιτότητας και ...

Μελέτης Η. Μελετόπουλος*
Στο προεκλογικό debate ετέθη στον Ελληνικό λαό εκ μέρους μεν του Κ. Καραμανλή η ζοφερή προοπτική της λιτότητας και των αυστηρών μέτρων ως αντίδοτο στην οικονομική κρίση, από δε τον Γ. Παπανδρέου η προοπτική της συνέχισης του υπερκαταναλωτισμού, «με δάνειο αν χρειαστεί».
Και οι μεν «υπεύθυνες» εξαγγελίες Καραμανλή είναι αυτόχρημα άκυρες, διότι ο πρώην πρωθυπουργός είχε στην διάθεσή του μία ολόκληρη πενταετία για να ανασυγκροτήσει την οικονομία, αλλά αδράνησε. Οι δε αισιόδοξες εξαγγελίες Παπανδρέου ήδη εξατμίζονται εν μέσω δημοσιονομικής κατάρρευσης, διότι τα δανεικά αναγκαστικώς θα τροφοδοτήσουν τις πληρωμές συντάξεων και μισθών του δημοσίου και άλλες επείγουσες ανάγκες, αμφίβολο δε είναι αν θα αποφευχθεί τελικώς η ολοκληρωτική χρεωκοπία.
Επομένως, η λήψη έκτακτων μέτρων φαντάζει αναπόφευκτη, ο (αυτοκτονικός) εξωτερικός δανεισμός αποτελεί την μόνη σανίδα σωτηρίας, η δε επαγγελλόμενη ευημερία βυθίζεται εν μέσω νέας εκρήξεως των ακάλυπτων επιταγών και έκρηξης του χρέους και του ελλείμματος.
Έτσι, είναι προφανές ότι τα παπανδρεϊκά δανεικά ως αντίδοτο στην καραμανλική λιτότητα είναι μία ήδη ξεπερασμένη σύλληψη. Μόλις λίγες ημέρες μετά τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου, τα δανεικά θα χρησιμοποιηθούν για τις ανάγκες ρευστότητας του Δημοσίου, ενώ η κυβέρνηση θα οδηγηθεί -και αυτή, για άλλη μία φορά- σε αυξήσεις φόρων και καθήλωση των αποδοχών. Συγκαλύπτοντας φυσικά όλα αυτά κάτω από νέα φραστικά ευρήματα, τύπου «ετεροχρονισμένη ΑΤΑ».
Η μόνη οδός για την αντιμετώπιση των αδιεξόδων, παραμένει ο συνδυασμός της ριζικής ανασυγκρότησης των παραγωγικών μας δυνάμεων με την δραστική περικοπή της δημοσιονομικής σπατάλης.
Η μεν ριζική ανασυγκρότηση της παραγωγικής μας βάσης προϋποθέτει ένα και μόνον, σε πρώτο στάδιο, πράγμα: ΤΗΝ ΠΑΤΑΞΗ ΤΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ. Όταν απαιτούνται επτά μήνες έως τρία χρόνια για την έκδοση άδειας φωτοβολταϊκών, όταν μόνον το «γρηγορόσημο» οδηγεί σε άρση του γραφειοκρατικού Γολγοθά, όταν οι δημόσιες υπηρεσίες λειτουργούν ως ΕΝΣΥΝΕΙΔΗΤΑ ΚΟΛΑΣΤΗΡΙΑ του επιχειρηματία, όπως και του απλού πολίτη, ποιός θα κάνει σοβαρές επενδύσεις και ποιός, εγχώριος ή ξένος, επενδυτής, θα αναλάβει επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, που μόνον αυτές θα γεννήσουν θέσεις εργασίας, θα αυξήσουν πραγματικά και όχι εικονικά το ΑΕΠ, θα φέρουν συνάλλαγμα και θα μειώσουν το εξωτερικό μας χρέος;
Φυσικά, η «πάταξη της γραφειοκρατίας στο δημόσιο» είναι μία εξαγγελία που συμπεριλαμβάνεται στα προεκλογικά προγράμματα των κομμάτων εξουσίας εδώ και δεκαετίες, ΙΣΩΣ ΑΚΡΙΒΩΣ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΔΕΙΧΘΕΙ ΤΟ ΑΝΕΦΙΚΤΟ ΤΗΣ. Η υλοποίηση αυτής της εξαγγελίας απαιτεί επαναστατικά μέτρα, χιλιάδες μετατάξεις, λειτουργία πειθαρχικών συμβουλίων, μεταθέσεις διευθυντών και διορισμός νέων με αξιοκρατικά κριτήρια, απολύσεις διεφθαρμένων υπαλλήλων, νέα μισθολογική κλίμακα συνδεδεμένη με τυπικά προσόντα και κριτήρια αποδοτικότητας, τεράστιο κομματικό κόστος, σφοδρές συγκρούσεις και στην ουσία κατάλυση των πελατειακών σχέσεων στην δημόσια διοίκηση. Απαιτείται επίσης παύση των διορισμών στο Δημόσιο για τουλάχιστον μία πενταετία, όχι μόνον για εξοικονόμηση πόρων, αλλά και ώστε να αντικατασταθεί το «όραμα» του διορισμού στο Δημόσιο από το πραγματικό όραμα της δημιουργίας και της επιχειρηματικότητας στους νέους. Μπορεί να αναλάβει ένα τέτοιο εγχείρημα η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου;
Το δεύτερο σκέλος, η δραστική περικοπή της δημοσιονομικής σπατάλης, απαιτεί σύγκρουση με συνδικαλιστές των ΔΕΚΟ, προμηθευτικά και άλλα συμφέροντα, που δεν φαίνεται, μέχρι στιγμής, να αποτολμά η κυρία Κατσέλη, όπως δείχνει η υπόθεση Κosko. Επίσης απαιτεί κάτι περισσότερο από την κατάργηση του υπουργείου Μακεδονίας-Θράκης και του επιθέτου «εθνικής» από το υπουργείο Παιδείας. Απαιτεί την κατάργηση χιλιάδων άχρηστων οργανισμών, όπου όμως διορίζουν οι κυβερνήσεις τους κομματικούς τους φίλους και «ημετέρους». Και, φυσικά, απαιτεί την εξάλειψη της πολιτικής διαφθοράς, μέσω της οποίας διοχετεύονται τεράστια κοινοτικά και άλλα χρήματα σε ιδιωτικούς λογαριασμούς ή κομματικά ταμεία.
Τέτοιες, όμως, γενναίες αποφάσεις στην ουσία αναιρούν την ίδια την λαϊκιστική φιλοσοφία και την πελατειακή δομή του ΠΑΣΟΚ. Και ναι μεν ο Γ. Παπανδρέου συμπεριέλαβε κάποια νέα πρόσωπα χωρίς παρελθόν(ούτε πολιτικό ούτε άλλο) στην κυβέρνησή του. Αλλά το παλαιό ΠΑΣΟΚ εκπροσωπείται, και μάλιστα σε καίριους (στους πλέον καίριους) τομείς.
Είναι ένα ενδιαφέρον ερώτημα, εάν το σημερινό πολιτικό στοίχημα μπορεί να αναιρέσει τις ίδιες τις προϋποθέσεις αναπαραγωγής του. Το πρόβλημα είναι ότι η απάντηση θα κρίνει το μέλλον, όχι μόνον το δικό του, αλλά και το δικό μας.
*Διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Γενεύης, Πρόεδρος των ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ.