Ο Economist χτυπάει καμπανάκι σε κυβερνήσεις και πολίτες για τη διαχείριση του κορονωϊού. «Βουτιά» στις ευρωπαϊκές αγορές

Μ. Σεντένο: Η ευρωζώνη «έτοιμη να δράσει» αναφορικά με τον αντίκτυπο του κοροναϊού, εάν χρειαστεί Ο νέος κοροναϊός είναι εδώ και η ...

Μ. Σεντένο: Η ευρωζώνη «έτοιμη να δράσει» αναφορικά με τον αντίκτυπο του κοροναϊού, εάν χρειαστεί

Ο νέος κοροναϊός είναι εδώ και η εξάπλωσή του θα συνεχιστεί σε όλο τον κόσμο. Η πρόκληση για τις κυβερνήσεις και τους πολίτες -μετά την Κίνα που αντιμετώπισε πρώτη το πρόβλημα- ουσιαστικά τώρα αρχίζει.

Όπως επισημαίνει ο «Economist», πολλές κυβερνήσεις προσπαθούν ακόμη να σταματήσουν τη νόσο Covid-19 που προκαλεί ο νέος ιός SARS-CoV-2, αλλά αντίθετα θα πρέπει να αρχίσουν να προετοιμάζουν τους πολίτες τους για την εξάπλωση του ιού. «Στη δημόσια υγεία η τιμιότητα αξίζει περισσότερο από την ελπίδα», όπως τονίζει το έγκριτο βρετανικό περιοδικό και καλεί τις κυβερνήσεις να συνειδητοποιήσουν τον τεράστιο όγκο δουλειάς που τις περιμένει.

Αν και αρκετά πράγματα για το νέο ιό είναι ακόμη άγνωστα, μια πρώτη εικόνα έχει πια διαμορφωθεί. Με βάση την κινεζική εμπειρία, τουλάχιστον το 80% των κρουσμάτων είναι ήπια, το 15% θα χρειαστούν νοσηλεία σε νοσοκομείο και σχεδόν το 5% εισαγωγή σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Ο ιός -που πιθανώς μεταδίδεται ακόμη και από φορείς χωρίς συμπτώματα, διευκολύνοντας έτσι τη «σιωπηλή» εξάπλωση του - φαίνεται να είναι πέντε έως δέκα φορές πιο φονικός από την εποχιακή γρίπη, η οποία σκοτώνει το 0,1% των ασθενών (έναν στους χίλιους). Αν αυτό όντως συμβεί, τότε -με δεδομένο ότι μπορεί να κολλήσει τον κοροναϊό το 25% έως 70% του πληθυσμού κάθε χώρας- θα πρέπει να αναμένονται εκατομμύρια θάνατοι παγκοσμίως.

Αν η πανδημία -που πιθανώς θα κηρυχθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ)- αποδειχθεί ανάλογη ενός κύματος σοβαρής γρίπης, τότε εκτιμάται μια μείωση κατά δύο μονάδες στο 1% της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης μέσα στους επόμενους 12 μήνες. Αν όμως ο κοροναϊός εξελιχθεί χειρότερα, τότε η παγκόσμια οικονομία θα εισέλθει σε ύφεση (αρνητικός ρυθμός ανάπτυξης). Η προοπτική αυτή τρομάζει τις αγορές, γι' αυτό παντού τα χρηματιστήρια πέφτουν.

Η Κίνα, σύμφωνα με τον «Economist», στην αρχή απέκρυψε την εμφάνιση του ιού, ένα σοβαρό λάθος που του έδωσε χρόνο και χώρο να εδραιωθεί στην επαρχία Χουμπέι, όπου η θνησιμότητα έφθασε σχεδόν το 3%, έναντι μόνο 0,4% στην υπόλοιπη χώρα. Στη συνέχεια επιβλήθηκαν στη Γουχάν και ευρύτερα στη Χουμπέι τα μεγαλύτερα και πιο δρακόντεια μέτρα καραντίνας που έχουν ποτέ επιβληθεί στην ιστορία (αποκλεισμός πόλεων, υποχρεωτική παραμονή κατοίκων στα σπίτια, κλείσιμο εργοστασίων, διακοπή μέσων μαζικής μεταφοράς κ.α.), που -αν και επικρίθηκαν ως αυταρχικά- είχαν ως αποτέλεσμα να «φρενάρουν» την εξάπλωση της νόσου. Χωρίς αυτά τα μέτρα, η Κίνα πιθανώς θα θρηνούσε σήμερα δεκάδες χιλιάδες περισσότερα θύματα.

Αν και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) επαίνεσε την Κίνα, το κινεζικό μοντέλο δεν μπορεί να υιοθετηθεί από τον υπόλοιπο κόσμο, μεταξύ άλλων επειδή οι καραντίνες «βουλιάζουν» μια οικονομία. Επίσης λίγες δημοκρατίες θα ήταν πρόθυμες να παραγνωρίσουν τα ατομικά δικαιώματα των πολιτών τους με τον τρόπο της Κίνας, όπως επισημαίνουν τόσο ο «Economist», όσο και το εξίσου διεθνούς κύρους αμερικανικό περιοδικό «Foreign Affairs».

Όμως η κινεζική εμπειρία έδωσε τρία χρήσιμα μαθήματα: Ότι χρειάζεται ευρεία ενημέρωση του κοινού (ενάντια σε φήμες, παραπληροφόρηση, θεωρίες συνωμοσίας και αδικαιολόγητους φόβους), ότι πρέπει να επιβραδυνθεί η μετάδοση της νόσου (μέσω και της αποθάρρυνσης των μαζικών κοινωνικών επαφών) και ότι πρέπει να προετοιμασθεί το εθνικό σύστημα υγείας κάθε χώρας για μια μελλοντική αύξηση κρουσμάτων (με προτεραιότητα στον εφοδιασμό των νοσοκομείων με στολές προστασίας, γάντια, μάσκες, οξυγόνο, αναπνευστήρες, φάρμακα, ειδικές πτέρυγες για ασθενείς με Covid-19 κ.α.).

Ένα κεντρικό μήνυμα είναι ότι η θνησιμότητα αυξάνει με την ηλικία και ότι κινδυνεύουν κυρίως οι άνω των 80 ετών και όσοι έχουν κάποιο χρόνιο πρόβλημα υγείας, ενώ ο κίνδυνος θανάτου είναι πολύ μικρότερος για τους ανθρώπους κάτω των 50 ετών και σχεδόν μηδενικός για τα παιδιά. Είναι κρίσιμο να πείσουν οι αρμόδιες αρχές το 80% των πολιτών που θα νοσήσουν ήπια από τον κοροναϊό στο μέλλον, να παραμείνουν στο σπίτι τους και να μη σπεύσουν σε νοσοκομείο. Οι άνθρωποι πρέπει επίσης να πλένουν τακτικά τα χέρια τους και να αποφεύγουν τις κοντινές επαφές. Οι επιχειρήσεις πρέπει να διευκολύνουν τους εργαζόμενους τους να δουλεύουν από το σπίτι.

Αν ο κοροναϊός αποδειχθεί εποχικός όπως η γρίπη, τότε αρκετά περιστατικά θα συμβούν τον επόμενο χειμώνα και έως τότε νέα εμβόλια και αντιικά φάρμακα μπορεί να είναι πια διαθέσιμα. Όταν οι χώρες έχουν λίγα κρούσματα, έχει νόημα ο περιορισμός των ασθενών και η ιχνηλάτηση των προηγούμενων επαφών τους. Όταν όμως η νόσος εξαπλώνεται ευρύτερα, αυτό δεν έχει πια νόημα. Σε αυτή την περίπτωση, οι κυβερνήσεις θα καταφύγουν σε αυστηρότερα μέτρα όπως η ματαίωση δημόσιων εκδηλώσεων, το κλείσιμο σχολείων κ.α. Το πόσο δρακόντεια θα είναι τα μέτρα, αυτό θα το αποφασίσει κάθε κυβέρνηση, με τη συμβουλή των επιστημόνων. Για παράδειγμα, η καραντίνα ολόκληρων πόλεων αλά Γουχάν προσφέρει σχετικά μικρή προστασία με απαράδεκτα υψηλό αντίτιμο.

Ο καθηγητής δημόσιας υγείας Μπένζαμιν Κάουλινγκ του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ και συνεργάτης του ΠΟΥ τονίζει σε άρθρο του στο «Foreign Affairs» ότι «τώρα είναι η ώρα να σχεδιάσουμε γι' αυτό που είναι αναπόφευκτο», δηλαδή για μέτρα «κοινωνικής απόστασης» που θα εφαρμοστούν από τις κρατικές αρχές και την τοπική αυτοδιοίκηση, όταν σε μια χώρα ξεσπάσει η επιδημία του κοροναϊού.

Παύλος Δρακόπουλος

«Βουτιά» στις ευρωπαϊκές αγορές

O πανικός λόγω του κοροναϊού προκάλεσε νέο κραχ στα χρηματιστήρια σήμερα, τα οποία καταγράφουν τις μεγαλύτερες εβδομαδιαίες απώλειες από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, με τη μείωση της αξίας των μετοχών να φθάνει τα 5 τρισ. δολάρια. Η κατρακύλα των τιμών δεν έδειξε σημάδια επιβράδυνσης, καθώς οι κύριες ευρωπαϊκές αγορές έκαναν βουτιά 2-3% μετά το άνοιγμα τους και η συνεχιζόμενη αναζήτηση ασφάλειας ώθησε τις αποδόσεις των ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου σε νέα χαμηλά επίπεδα - ρεκόρ.

Οι ελπίδες ότι η επιδημία, που ξεκίνησε στην Κίνα, θα τελείωνε σε λίγους μήνες και ότι η οικονομική δραστηριότητα θα επέστρεφε γρήγορα στα φυσιολογικά επίπεδα διαλύθηκαν αυτή την εβδομάδα, καθώς εκτινάχθηκε ο αριθμός των κρουσμάτων διεθνώς. Τα στοιχήματα που μπαίνουν τώρα είναι ότι η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) θα μειώσει τα επιτόκια τον επόμενο μήνα και ότι άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες θα ακολουθήσουν, επιχειρώντας να προστατεύσουν τις οικονομίες από τα προβλήματα και να αποτρέψουν μία παγκόσμια ύφεση. «Οι επενδυτές επιχειρούν να προεξοφλήσουν το χειρότερο σενάριο και ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι τι θα συμβεί τώρα στις ΗΠΑ και άλλες μεγάλες χώρες εκτός της Ασίας», δήλωσε ο επικεφαλής για τις ασιατικές μετοχές της SEI Investments. «Αυτή η περίοδος είναι πολύ αβέβαιη, κανείς δεν ξέρει πραγματικά την απάντηση και οι αγορές είναι πραγματικά πανικόβλητες», πρόσθεσε.

Οι αποδιαρθρώσεις στο διεθνές εμπόριο και τις εφοδιαστικές αλυσίδες, το κλείσιμο σχολείων και οι ακυρώσεις μεγάλων εκδηλώσεων έχουν κάνει πιο ζοφερή την προοπτική για την παγκόσμια οικονομία, η οποία ήδη πάλευε με τις επιπτώσεις από τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ - Κίνας . Ο παγκόσμιος δείκτης μετοχών MSCI, ο οποίος παρακολουθεί σχεδόν 50 χώρες, σημείωνε πτώση 1% μετά το άνοιγμα των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων και σχεδόν 10% στην εβδομάδα, που είναι η χειρότερη από τον Οκτώβριο του 2008. Οι μετοχές της Wall Street έκαναν βουτιά 4,4% χθες, που ήταν η μεγαλύτερη πτώση τους από τον Αύγουστο του 2011. Καταγράφουν τώρα απώλειες 12% από το υψηλό επίπεδο - ρεκόρ που είχαν σημειώσει πριν από μόλις εννιά ημέρες, μπαίνοντας στη λεγόμενη φάση διόρθωσης. Ο δείκτης μεταβλητότητας CBOE, που συχνά αποκαλείται και «δείκτης φόβου», εκτινάχθηκε στις 39,16 μονάδες, που είναι το υψηλότερο επίπεδο περίπου δύο ετών, έναντι 11-20 μονάδων που κινούνταν τους τελευταίους μήνες.

Στην Ασία, ο περιφερειακός δείκτης μετοχών MSCI (που δεν περιλαμβάνει τις ιαπωνικές μετοχές), μειώθηκε 2,7%. Ο ιαπωνικός δείκτης Nikkei έκανε βουτιά 4,3% εν μέσω αυξανόμενων φόβων ότι μπορεί να ακυρωθούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Ιουλίου - Αυγούστου λόγω του κοροναϊού. «Ο κοροναϊός τώρα φαίνεται ως πανδημία. Οι αγορές μπορούν να το αντιμετωπίσουν, ακόμη και αν υπάρχει μεγάλος κίνδυνος, ενόσω θα μπορούμε να δούμε το τέλος στο τούνελ», δήλωσε αναλυτής της Mitsubishi UFJ Morgan Stanley Securities, προσθέτοντας: «Αυτή τη στιγμή, όμως, κανείς δεν μπορεί να πει πόσο θα διαρκέσει αυτό και πόσο κακό θα είναι». Η παγκόσμια αναταραχή προκάλεσε πλήγμα και στις μετοχές της ηπειρωτικής Κίνας, οι οποίες είχαν στηριχθεί σχετικά καλά τον περασμένο μήνα, καθώς τα νέα κρούσματα κοροναϊού στη χώρα μειώνονταν και το Πεκίνο προανήγγειλε μέτρα για τη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης. Ο δείκτης CSI300 των χρηματιστηρίων της Σανγκάης και της Σεντζέν μειώθηκε 2,9%.

Οι τιμές του πετρελαίου βυθίστηκαν στο χαμηλότερο επίπεδό τους εδώ και περισσότερο από ένα έτος, καταγράφοντας πτώση 12% στην εβδομάδα - τη μεγαλύτερη από το 2016 - ενώ οι τιμές όλων των σημαντικών βιομηχανικών μετάλλων μειώθηκαν από 3% έως 6%.

Μ. Σεντένο: Η ευρωζώνη «έτοιμη να δράσει» αναφορικά με τον αντίκτυπο του κοροναϊού, εάν χρειαστεί

Τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης πρέπει να είναι προετοιμασμένα να ενεργήσουν με συντονισμένο τρόπο εάν η επιδημία του κοροναϊού αποδειχθεί κάτι περισσότερο από ένα προσωρινό σοκ για την «ανθεκτική» οικονομία του μπλοκ, δήλωσε ο επικεφαλής των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης Μάριο Σεντένο.

Ο Σεντένο, που είναι υπουργός Οικονομικών της Πορτογαλίας, δήλωσε ότι η προτεραιότητα είναι να υπάρξει πρόνοια για όσους επηρεάζονται και να καταβληθούν προσπάθειες να περιοριστεί η εξάπλωση του ιού, αλλά και ότι οι υπουργοί είναι σε συνεχή επικοινωνία για να αξιολογήσουν τον αντίκτυπο στην οικονομία.

«Είναι ο νέος κίνδυνος και προφανώς ένας καθοδικός κίνδυνος για τις οικονομίες μας», δήλωσε σήμερα ο Σεντένο σε συνέντευξή του στο Reuters.

«Φαίνεται ότι πρόκειται να είναι προσωρινός, αλλά ο αντίκτυπος είναι εκεί, και... χρειαζόμαστε να συντονίσουμε τις ενέργειές μας στην περίπτωση που αυτό γίνει ένα πιο παγκόσμιο σενάριο», δήλωσε.

Ο Σεντένο δήλωσε ότι η οικονομία της ευρωζώνης «αποδείχθηκε αρκετά ανθεκτική τα τελευταία δύο-τρία χρόνια σε μια αλληλουχία κινδύνων και αβεβαιοτήτων», προσθέτοντας: «Όλοι ανέμεναν κάποια ανάκαμψη της οικονομίας, και ο κοροναϊός είναι κάτι για το οποίο πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί και έτοιμοι να δράσουμε εάν χρειαστεί».

Ο συντονισμός είναι κρίσιμης σημασίας, δήλωσε, ακόμα και αν η πρώτη ενέργεια είναι σε εθνικό επίπεδο. Θα μπορούσε να δοθεί βοήθεια στους κλάδους που πλήττονται περισσότερο, δήλωσε, προσθέτοντας ότι θα παρακολουθείται στενά η τουριστική περίοδος του Πάσχα.

«Είμαστε έτοιμοι να ενεργήσουμε εάν αυτό γίνει ένα λιγότερο προσωρινό γεγονός», δήλωσε ο Σεντένο. «Γι’ αυτό είναι φτιαγμένοι οι κανόνες, για να προσαρμοζόμαστε σε αυτού του είδους τα γεγονότα, ιδιαίτερα όταν είναι τόσο αρνητικά και επηρεάζουν άμεσα τους πολίτες».

Πληροφορίες από ΑΠΕ