Η νέα ευρωπαϊκή πρόκληση έχει βρετανική ιθαγένεια

Σε αντίθεση με κάποιους στο Συντηρητικό Κόμμα της Βρετανίας, ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον δεν είχε δώσει προηγουμένως την εντύπωση ό...

• Σε αντίθεση με κάποιους στο Συντηρητικό Κόμμα της Βρετανίας, ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον δεν είχε δώσει προηγουμένως την εντύπωση ότι έχει εμμονή με την Ευρώπη.

• Δεν έχει δείξει ενθουσιασμό για την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά εμφανίζεται σαφώς λιγότερο επικριτικός από ότι πολλοί Συντηρητικοί.

Η θέση του Κάμερον είναι πλέον δύσκολη να διατηρηθεί. Η ομιλία του για την Ευρώπη, αν και περιέχει στοιχεία που πολλοί μπορεί να ασπάζονται, σπέρνει και τους σπόρους για μια παρατεταμένη και μακρά αντιπαράθεση συζητήσεις - και όχι μόνο στη Βρετανία. Οι Συντηρητικοί στη Βουλή των Κοινοτήτων (και στο ευρύτερο κόμμα) θέλουν να είναι βέβαιοι ότι ο αρχηγός τους μοιράζεται τις απόψεις τους για το σύνολο της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Ο Κάμερον, βέβαια, αντιμετωπίζει ένα δύσκολο έργο με το κόμμα του, το οποίο απαιτούσε εδώ και καιρό μια  δήλωση από αυτόν σχετικά με την ευρωπαϊκή πολιτική του. Ο Κάμερον έπρεπε να βρει κάτι κατάλληλο να πει. Έπρεπε να εξευμενίσει τους Συντηρητικούς και τους εσωτερικούς επικριτές του, αποφεύγοντας παράλληλα την οικονομική και πολιτική καταστροφή που θα προκληθεί από την ανακοίνωση ενός επικείμενου δημοψηφίσματος που θα μπορούσε να οδηγήσει στην αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στην πραγματικότητα, η ομιλία του Κάμερον του έδωσε λύση στο δίλημμά του, να εξασφαλίσει την βραχυπρόθεσμη ειρήνη από τους επικριτές του, σε βάρος των εν δυνάμει αποφάσεων του (και της Βρετανίας) σχετικά με προβλήματα που μπορεί να γίνουν πιο δυσεπίλυτα σε μακροπρόθεσμη βάση. Ήταν ήδη σαφές ότι ο Κάμερον ήθελε να πιέσει κάθε ενδεχόμενο ενός δημοψηφίσματος στο πιο μακρινό δυνατό μέλλον. Η ιδέα ότι θα προσπαθήσει να επαναδιαπραγματευτεί τους όρους της ένταξης στην ΕΕ της Βρετανίας είναι επίσης γνωστή από προηγούμενες ομιλίες και συνεντεύξεις του.

Αυτή η θέση έχει πια εκφραστεί ωμά και χωρίς συμβιβασμούς. Η ζήτηση για ριζικές αλλαγές στη δομή και τη λειτουργία της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του επαναπατρισμού των εξουσιών στη Βρετανία, είναι ένα σημαντικό νέο διάβημα σε μια δύσκολη στιγμή για την Ευρώπη.

Η σχέση της Βρετανίας με την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση υπήρξε δύσκολη, ανεξάρτητα από το ποιο κόμμα βρίσκεται στην εξουσία. Αυτό ήταν αναπόφευκτο από την αρχή, λόγω της βαθιάς διαφωνίας της ασυμβίβαστης Βρετανίας με σχεδόν όλα τα άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ σχετικά με το θεμελιώδες ζήτημα της συγκέντρωσης των εξουσιών.

Ουσιαστικά, η βρετανική άποψη ήταν ότι μια χαλαρή συνομοσπονδία κρατών-μελών με εμπορική συνεργασία ήταν αυτό που χρειάζεται τόσο η Ευρώπη, όσο και το Ηνωμένο Βασίλειο. Αλλά η Βρετανία προσχώρησε στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, όχι μόνο σε μια ζώνη ελευθέρων συναλλαγών που ο Κάμερον τώρα προφανώς θέλει.

Παρ 'όλα αυτά, η ορμή του ευρω-σκεπτικισμού στη βρετανική πολιτική σκηνή δεν έχει μειωθεί και ήταν εμφανής στην ομιλία του Κάμερον. Ακόμη και η υπεροχή του ευρωπαϊκού δικαίου σε καθορισμένους τομείς έγινε δεκτή μόνο διστακτικά από τη Βρετανία, και μετά από καιρό σε σχέση με τους υπόλοιπους. Πράγματι, στην ομιλία του, ο Κάμερον δεν μπορούσε να αντισταθεί ένα καυστικό σχόλιο ενάντια του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Η Βρετανία έχει σημειώσει σημαντική θετική συμβολή προς την Ευρώπη, ιδίως όσον αφορά την ενιαία αγορά. Αλλά δεν είναι υπερβολή ότι κάθε φορά που η Βρετανία έχει αντιληφθεί την ευκαιρία να ξεκινήσει έναν πόλεμο εντυπώσεων κατά της Ευρωπαϊκής υπερεθνικής προσπάθειας, το έπραξε, αντίθετη σε κάθε σημαντική αύξηση των αρμοδιοτήτων και των πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η παρατεταμένη περίοδος της επαναδιαπραγμάτευσης που προτείνει τώρα ο Κάμερον συνεπάγεται υψηλό κόστος και για τις δύο πλευρές. Για τους 'αρχάριους', αυτό δημιουργεί μια πηγή βαθιάς και παρατεταμένης αβεβαιότητας σε μια εποχή που η κρίση της ευρωζώνης έχει ήδη θέσει υπό αμφισβήτηση τη μακροπρόθεσμη υγεία της ΕΕ, αν όχι την ίδια την επιβίωση της.

Επιπλέον, η στρατηγική του Κάμερον φαίνεται απίθανο να οδηγήσει σε ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα για κανέναν. Εάν πρόκειται να είναι μια διαπραγμάτευση στο πλαίσιο των ευρύτερων συνομιλιών της συνθήκης, δεν μπορεί να συμβεί στο άμεσο μέλλον. Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Herman Van Rompuy, μεταξύ άλλων, φαίνεται να αμφισβητεί την ανάγκη για μια νέα συνθήκη.

Μέρος αυτής της διαπραγμάτευσης προφανώς θα συνεπάγεται τον 'επαναπατρισμό' αρμοδιοτήτων, που απαιτεί συναίνεση όλων των μελών της ΕΕ. Κάτι τέτοιο θέτει τις  συνθήκες υπό τις οποίες η επαναδιαπραγμάτευση του Κάμερον υποτίθεται ότι θα λάβει χώρα τόσο νομικά όσο και πολιτικά αβέβαιες. Πολλοί ευρωπαίοι πολιτικοί θα θεωρήσουν την επαναφορά αρμοδιοτήτων από τις Βρυξέλλες πίσω σε ένα κράτος μέλος ως εντελώς καταστροφικό προηγούμενο, και ως εκ τούτου θα αντιταχθούν αποφασιστικά.

Οποιαδήποτε προσπάθεια επίτευξης μιας «νέας συμφωνίας» συμπεριλαμβανομένης  της επαναφοράς αρμοδιοτήτων, θα καταστήσει πολύ πιο δύσκολο για τη Βρετανία να παραμείνει στην ΕΕ, από ότι θα μπορούσε να συμβεί αν γινόταν τώρα ένα' απλό'  δημοψήφισμα. Έτσι, η στάση του Κάμερον προαναγγέλλει μια νέα εποχή αναταραχής και αβεβαιότητας για τη Μεγάλη Βρετανία και των ευρωπαίων εταίρων της.

Πηγή