Λεπτές ισορροπίες μεταξύ Αθήνας - Μόσχας

Το παζλ των ελληνορωσικών σχέσεων και οι «στροφές» στην ενεργειακή σκακιέρα Η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ διπλωματία, οι σχέσεις Αθήνας- Μόσχας και ο ρόλος τ...

Το παζλ των ελληνορωσικών σχέσεων και οι «στροφές» στην ενεργειακή σκακιέρα
Η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ διπλωματία, οι σχέσεις Αθήνας- Μόσχας και ο ρόλος της Αγκυρας στο «παζλ των αγωγών» συνιστούν έναν από τους πιο «καυτούς» φακέλους της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής μετά την 4η Οκτωβρίου.
Οι ελληνορωσικές σχέσεις επανήλθαν πρόσφατα στο προσκήνιο, μετά την αναφορά του κ. Γ. Παπανδρέου στο ενδεχόμενο επαναδιαπραγμάτευσης του αγωγού πετρελαίου Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολης, για οικονομικούς και περιβαλλοντικούς λόγους. Από ορισμένες πλευρές μάλιστα διατυπώθηκαν σχόλια περί «στροφής» της Αθήνας προς την Ουάσιγκτον, η οποία άλλωστε ποτέ δεν έκρυψε τη δυσφορία της για τον εναγκαλισμό Ελλάδας και Ρωσίας επί πρωθυπουργίας Καραμανλή.
Η ελληνορωσική ατζέντα δεν περιορίζεται βέβαια μόνο στην ενέργεια. Η πρόθεση της Μόσχας να ενισχύσει περαιτέρω τις σχέσεις της με την Τουρκία, η οποία επιβεβαιώθηκε με την επίσκεψη του ρώσου πρωθυπουργού Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αγκυρα και τη συνάντησή του με τον τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο ρόλος που μπορεί να παίξει η Ρωσία στο Κυπριακό λόγω της ιδιότητάς της ως μονίμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, οι συνομιλίες στον ΟΑΣΕ για την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας, ακόμη και η αντιπυραυλική ασπίδα, δημιουργούν μια «βαριά» ημερήσια διάταξη. Το τελευταίο μάλιστα θέμα απασχολεί έντονα τους Ρώσους, καθώς ο νέοι αμερικανικοί σχεδιασμοί μιλούν για πιθανή εγκατάσταση αντιπυραυλικών συστημάτων στη Νότια Ευρώπη, στα Βαλκάνια ή στη Μεσόγειο.
Ρωσικές διπλωματικές πηγές με τις οποίες συνομίλησε «Το Βήμα» δεν έκρυβαν την «ανησυχία» τους για τις δηλώσεις του προέδρου του ΠαΣοΚ, καθώς και για ορισμένα σχόλια της υπεύθυνης του τομέα Αμυνας του κόμματος κυρίας Βάσως Παπανδρέου, περί επαναδιαπραγμάτευσης εξοπλιστικών προγραμμάτων της κυβέρνησης της ΝΔ. Σημειωτέον ότι οι τεχνικές διαβουλεύσεις για τα ρωσικά τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού (ΤΟΜΑ) συνεχίζονται και η Αθήνα έχει υπογράψει διακρατική συμφωνία για την προμήθεια περίπου 450 από αυτά. Ωστόσο οι ίδιες πηγές υπογράμμιζαν ότι εν μέσω προεκλογικής περιόδου γίνονται πάντοτε δηλώσεις που δεν οδηγούν απαραίτητα σε αλλαγή πολιτικής. Και υπογράμμιζαν ότι είναι θετικό πως δεν υπήρξαν σχόλια για το έτερο μεγάλο ενεργειακό σχέδιο, αυτό του αγωγού φυσικού αερίου South Stream, που έχει ευρύτερη γεωπολιτική σημασία. Σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν ήδη δοθεί από το ΠαΣοΚ προς τη ρωσική πλευρά οι απαραίτητες διευκρινίσεις- στο αναγκαίο επίπεδο- σχετικά με τον αγωγό Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολης. Παράλληλα, πηγές του κόμματος σημειώνουν ότι το ΠαΣοΚ υπερψήφισε, μαζί με τη ΝΔ, στη Βουλή το έργο, διατυπώνοντας εγκαίρως συγκεκριμένες επιφυλάξεις τόσο για περιβαλλοντικά ζητήματα όσο και για την επάρκεια των διαπραγματεύσεων με τις υπόλοιπες πλευρές που συμμετέχουν στον αγωγό. Δεν παραλείπουν επίσης να σημειώσουν την αποστροφή του κ. Παπανδρέου στο ντιμπέιτ, ότι το ΠαΣοΚ ξεκίνησε τον αγωγό και αυτό θα τον ολοκληρώσει.
Οι Ρώσοι από την πλευρά τους έχουν διαμηνύσει τόσο στην Αθήνα όσο και στη Σόφια, ότι υπάρχουν εναλλακτικοί δρόμοι για το ρωσικό πετρέλαιο. Σημειώνεται ότι και η νεοεκλεγείσα κεντροδεξιά κυβέρνηση της Βουλγαρίας υπό τον Μπόικο Μπορίσοφ εξέφρασε επιφυλάξεις για τον αγωγό Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολης- κατ΄ αρχήν για να πείσει τις Βρυξέλλες ότι δεν αποτελεί «δούρειο ίππο» των Ρώσων και να επιτύχει το «ξεπάγωμα» κοινοτικών κονδυλίων. Σε ιδιωτικές συνομιλίες τους πάντως, ρώσοι διπλωμάτες λένε ότι από τη στιγμή που η κυκλοφορία στα Στενά έχει αποσυμφορηθεί (καθώς το αζερικό πετρέλαιο διέρχεται τον αγωγό Μπακού- Τσεϊχάν), το ρωσικό πετρέλαιο μπορεί να βγει στη Μεσόγειο και με τάνκερ. Παράλληλα, «βάζουν στο τραπέζι» τον αγωγό Σαμψούντα- Τσεϊχάν, επί του οποίου υπήρξε συμφωνία Ερντογάν- Πούτιν. Το μήνυμα λοιπόν μοιάζει σαφές.
Διπλωματικοί κύκλοι ισχυρίζονται πάντως ότι από τις αρχές του έτους και την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ από τον Μπαράκ Ομπάμα, η κυβέρνηση της ΝΔ «έχει λάβει προσεκτικά αποστάσεις από τη Μόσχα» . Κινήσεις όπως η επίσκεψη του κ. Κ. Καραμανλή στη Ρωσία σχεδόν αμέσως μετά το βέτο του Βουκουρεστίου έχουν σταματήσει. Εγιναν κινήσεις προσέγγισης με την Ουάσιγκτον και είχε διατυπωθεί έντονη επιθυμία του Πρωθυπουργού να επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο.
Η Αθήνα τήρησε άλλωστε, προσθέτουν, και «ευμενή ουδετερότητα» προς τις αμερικανικές θέσεις ως προεδρεύουσα του ΟΑΣΕ, τόσο στην περίπτωση της Γεωργίας όσο και στην υπουργική Σύνοδο της Κέρκυρας για την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Οι ίδιοι κύκλοι πάντως δεν παραλείπουν να δηλώσουν ότι «ουσιαστικά, σε κρίσιμα ζητήματα, δεν λάβαμε την ξεκάθαρη υποστήριξη της Μόσχας, όπως θα επιθυμούσαμε.Υπήρξαν μάλιστα και στιγμές» εξηγούν «που ανησυχήσαμε ιδιαίτερα, όπως με την αναφορά του Πούτιν σε “Βόρεια Κύπρο” μετά τον πόλεμο Ρωσίας- Γεωργίας» .
Εναγκαλισμοί και αναβάθμιση
ΗΜόσχα έχει τα δικά της ευρύτερα συμφέροντα. Ο εναγκαλισμός ΕρντογάνΠούτιν, το σχέδιο για συμμετοχή και της Αγκυρας στον South Stream, η προοπτική νέων επενδύσεων από την Gazprom στην τουρκική αγορά αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Και οδηγούν στο συμπέρασμα, κατά τους χειριστές των ζητημάτων αυτών, ότι «η Αθήνα πρέπει να βρει νέες ισορροπίες μεταξύ Δύσης και Ρωσίας, προσέχοντας να μην κόψει απότομα τους δεσμούς με τη Μόσχα. Διότι τότε θα αναβαθμιστεί ακόμη περισσότερο η Αγκυρα. Στο πλαίσιο αυτό, η υποστήριξη της κατασκευής του South Stream είναι αναγκαία. Σε διαφορετική περίπτωση, η Αθήνα θα καταστεί “όμηρος” της Τουρκίας,η οποία “παίζει” και με τον Νabucco και με τον South Stream, στον ενεργειακό τομέα».
ΑΓΓ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ
Από το "ΒΗΜΑ"