H Αμερική συνεχίζει με ασταθή βήματα...

Μετά από ένα σκληρό προεκλογικό αγώνα, που κόστισε πάνω από 2 δισεκατομμύρια δολάρια, φαίνεται ότι δεν έχουν αλλάξει πολλά στην αμερικανι...

Μετά από ένα σκληρό προεκλογικό αγώνα, που κόστισε πάνω από 2 δισεκατομμύρια δολάρια, φαίνεται ότι δεν έχουν αλλάξει πολλά στην αμερικανική πολιτική: ο Μπαράκ Ομπάμα εξακολουθεί να είναι Πρόεδρος, οι Ρεπουμπλικάνοι εξακολουθούν να ελέγχουν τη Βουλή των Αντιπροσώπων, και οι Δημοκρατικοί εξακολουθούν να έχουν πλειοψηφία στη Γερουσία. 

Με την Αμερική να αντιμετωπίζει ένα «δημοσιονομικό γκρεμό»  (δηλ. αυτόματες αυξήσεις φόρων και περικοπές δαπανών κατά την έναρξη του 2013, που κατά πάσα πιθανότητα θα οδηγήσουν την οικονομία σε ύφεση, εκτός εάν επιτευχθεί μια δικομματική συμφωνία για μια εναλλακτική δημοσιονομική πορεία) θα μπορούσε να υπάρξει κάποιο χειρότερο πολιτικό αδιέξοδο;

Στην πραγματικότητα, οι εκλογές είχαν αρκετές ευεργετικές συνέπειες - κατέδειξαν πως οι αχαλίνωτες εταιρικές χορηγείες δεν μπορούσαν να εξαγοράσουν τις εκλογές, και ότι οι δημογραφικές αλλαγές στις Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να καταδικάσουν τον εξτρεμισμό των Ρεπουμπλικάνων. Η καμπάνια των Ρεπουμπλικάνων που οδηγούσε σε στέρηση του δικαιώματος ψήφου σε ορισμένες πολιτείες - όπως η Πενσυλβάνια, όπου προσπάθησαν να καταστήσουν πιο δύσκολο για Αφρο-Αμερικανούς και Λατίνους να εγγραφούν στους εκλογικούς καταλόγους - απέτυχε: εκείνοι των οποίων τα δικαιώματα απειλήθηκαν απέκτησαν κίνητρο να στραφούν εναντίον τους. Στη Μασαχουσέτη, η Elizabeth Warren, καθηγητής νομικής του Χάρβαρντ και ακούραστη υπέρμαχος  της προστασίας των απλών πολιτών από τις καταχρηστικές πρακτικές των τραπεζών, κέρδισε έδρα στη Γερουσία.

Μερικοί από τους συμβούλους του Mitt Romney φάνηκαν να αιφνιδιάστηκαν από τη νίκη του Ομπάμα: υποτίθεται ότι οι εκλογές αφορούσαν την οικονομία. Ήταν σίγουροι ότι οι Αμερικανοί θα ξεχνούσαν ότι η άκρατη απορρύθμιση των Ρεπουμπλικάνων είχε φέρει την οικονομία στο χείλος της καταστροφής, και ότι οι ψηφοφόροι δεν είχαν παρατηρήσει πως η αδιαλλαξία τους στο Κογκρέσο εμπόδισε πιο αποτελεσματικές πολιτικές στον απόηχο της κρίσης του 2008. Οι ψηφοφόροι, υποτίθεται, θα επικεντρώνονταν μόνο στην τρέχουσα οικονομική δυσπραγία.

Οι Ρεπουμπλικάνοι δεν έπρεπε να εκπλήσσονται από το ενδιαφέρον των Αμερικανών σε θέματα όπως η ισότητα των δύο φύλων και η στέρηση του δικαιώματος ψήφου. Αυτά τα ζητήματα βρίσκονται τον πυρήνα των αξιών μιας χώρας - του τι εννοούμε με τη δημοκρατία και τα όρια για τις κυβερνητικές παρεμβάσεις στη ζωή των ατόμων – και άρα είναι επίσης και οικονομικά θέματα.

Από την άποψη της οικονομικής πολιτικής για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, η κύρια αιτία για μετεκλογική γιορτή είναι ότι οι ΗΠΑ απέφυγαν τα μέτρα που θα τις έφερναν πιο κοντά στην ύφεση, την αυξημένη ανισότητα, και που θα εμπόδιζαν την πρόσβαση στις υπηρεσίας υγείας για εκατομμύρια Αμερικανών.

Ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την αύξηση των οικονομικών ευκαιριών και τη μείωση των ανισοτήτων είναι επίσης αναγκαία. Ο στόχος είναι να απομακρύνει, μέσα στην επόμενη δεκαετία, την ατυχή διάκριση της Αμερικής ως η προηγμένη χώρα με την υψηλότερη ανισότητα και την κοινωνική κινητικότητα. Αυτό σημαίνει, μεταξύ άλλων, ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα που θα είναι πιο προοδευτικό και θα εξαλείφει τις στρεβλώσεις και τα κενά που επιτρέπουν στους κερδοσκόπους να πληρώνουν φόρους σε χαμηλότερο πραγματικό συντελεστή από ότι εκείνους που δουλεύουν για να ζουν, και που επιτρέπει στους πλούσιους να χρησιμοποιούν τα Cayman Islands για να αποφύγουν να πληρώσουν το φορολογικό τους μερίδιο.

Η Αμερική - και ο κόσμος - θα επωφεληθούν επίσης από μια ενεργειακή πολιτική που θα μειώνει την εξάρτηση από τις εισαγωγές όχι μόνο μέσα από την αύξηση της εγχώριας παραγωγής, αλλά και από τη μείωση της κατανάλωσης, και που θα αναγνωρίζει τους κινδύνους από την υπερθέρμανση του πλανήτη. Επιπλέον, η τεχνολογική πολιτική πρέπει να αντανακλά τη προσέγγιση ότι η μακροπρόθεσμη αύξηση του βιοτικού επιπέδου εξαρτάται από την αύξηση της παραγωγικότητας, η οποία αντανακλά με τη σειρά της την τεχνολογική πρόοδο, πράγμα που προϋποθέτει γερά θεμέλια μέσα από τη βασική έρευνα.

Τέλος, οι ΗΠΑ χρειάζονται ένα οικονομικό σύστημα που να εξυπηρετεί όλη την κοινωνία, αντί να λειτουργεί σαν αυτοσκοπός. Η παγκοσμιοποίηση έχει κάνει όλες τις χώρες πιο ανεξάρτητες, αλλά απαιτεί και μεγαλύτερη διεθνή συνεργασία. Μπορούμε να ελπίζουμε ότι η Αμερική θα δείξει περισσότερο ηγετικό ρόλο στην αναμόρφωση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, συνηγορώντας για την ενίσχυση της διεθνούς ρύθμισης, ενός παγκόσμιου αποθεματικού συστήματος, και καλύτερους τρόπους για την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους – καθώς και για την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη – για τον εκδημοκρατισμό των διεθνών οικονομικών θεσμών αλλά και  για την παροχή βοήθειας προς τις φτωχότερες χώρες.

Οι Αμερικανοί πρέπει να ελπίζουν σε όλα αυτά, αν και δεν είναι όλοι αισιόδοξοι ότι θα τα λάβουν. Το πιο πιθανό είναι ότι η Αμερική θα συνεχίσει με αβέβαια βήματα, με ημίμετρα εδώ και εκεί για  φοιτητές και ιδιοκτήτες σπιτιών, αλλά χωρίς σαρωτικές φορολογικές μεταρρυθμίσεις, σοβαρές περικοπές στις αμυντικές δαπάνες, ή σημαντική πρόοδο για την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Με την κρίση του ευρώ να αναμένεται να συνεχιστεί, ο συνεχιζόμενος προβληματισμός της Αμερικής δεν αποτελεί καλό οιωνό για την παγκόσμια ανάπτυξη. Ακόμα χειρότερα, ελλείψει ισχυρής αμερικανικής ηγεσίας, μακροχρόνια παγκόσμια προβλήματα - από την κλιματική αλλαγή ως τις μεταρρυθμίσεις του διεθνούς νομισματικού συστήματος - θα συνεχίσουν να γιγαντώνονται. Παρ 'όλα αυτά, πρέπει να είμαστε ευγνώμονες: είναι καλύτερο να στέκεται ακίνητος έστω από το να οδεύεις προς τη λάθος κατεύθυνση.

Πηγή