Πως οι τράπεζες δίνουν μια...δεύτερη ευκαιρία

Σε ρυθμίσεις δανείων ανάλογα με το είδος, το πιστοληπτικό προφίλ του δανειολήπτη κι το ύψος της οφειλής και το είδος προχωρούν οι τράπεζ...

Σε ρυθμίσεις δανείων ανάλογα με το είδος, το πιστοληπτικό προφίλ του δανειολήπτη κι το ύψος της οφειλής και το είδος προχωρούν οι τράπεζες για να ανακόψουν την «κόκκινη» απειλή των καθυστερούμενων οφειλών.

Για τα καταναλωτικά απαραίτητη προϋπόθεση πλέον είναι η εγγραφή υποθήκης, ενώ για τα στεγαστικά η πλέον δημοφιλής ρύθμιση είναι της καταβολής μόνο τόκων για διάστημα από 6 έως 12 μήνες. Μία άλλη λύση είναι η περίοδος χάριτος, ενώ προτείνεται και η επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής του δανείου, αρκεί να το επιτρέπει η ηλικία του δανειολήπτη.

Βέβαια, η κάθε «ανάσα» έχει και το τίμημά της. Για παράδειγμα, οι τόκοι της περιόδου χάριτος κεφαλαιοποιούνται και θα εισπραχθούν σε δεύτερο χρόνο. Αν, δηλαδή, κάποιος δανειολήπτης «παγώσει» για 1 χρόνο το στεγαστικό του δάνειο, το κεφάλαιο θα αυξηθεί ανάλογα με το ποσό των τόκων που θα έπρεπε να καταβληθούν στο διάστημα αυτό.

Το μεγάλο πρόβλημα που οδηγεί τις τράπεζες στις ρυθμίσεις αλά καρτ είναι τα «κόκκινα δάνεια», τα οποία παρομοιάζονται με ωρολογιακή βόμβα στους ισολογισμούς τους, καθώς απειλούν να τους τινάξουν στον αέρα.Σήμερα ξεπερνούν τις 500.000 τα νοικοκυριά που δεν πληρώνουν τις δόσεις στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων.

Σε ρυθμίσεις αλά καρτ προχωρούν οι τράπεζες για να ανακόψουν την «κόκκινη» απειλή των καθυστερούμενων δανείων.

Και προτείνουν λύσεις ανάλογα με το πιστοληπτικό προφίλ του δανειολήπτη, το ύψος της οφειλής, το είδος του δανείου. Ενώ απαραίτητη προϋπόθεση πλέον είναι η εγγραφή υποθήκης, αφού έτσι μειώνεται σημαντικά το επιτόκιο του δανείου.

«Οι δανειολήπτες πρέπει να καταλάβουν ότι η εγγραφή υποθήκης τούς εξασφαλίζει μεγαλύτερη διάρκεια και χαμηλότερο επιτόκιο στο δάνειό τους, που σημαίνει και μικρότερη μηνιαία δόση», αναφέρει χαρακτηριστικά στέλεχος καταναλωτικής πίστης συστημικής τράπεζας και συνεχίζει: «Και δεν πρέπει να παραβλέπουν το γεγονός ότι προσφυγή στον νόμο Κατσέλη (για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά) σημαίνει και αποκλεισμό του δανειολήπτη από το τραπεζικό σύστημα, τουλάχιστον για μία 20ετία».

Στα στεγαστικά η πλέον δημοφιλής ρύθμιση είναι της καταβολής μόνο τόκων για διάστημα από 6 έως 12 μήνες.

Προτείνεται σε δανειολήπτες που αντιμετωπίζουν πρόσκαιρο οικονομικό πρόβλημα και προσδοκούν σε βελτίωση των οικονομικών τους (π.χ. βρίσκονται σε αναμονή να εισπράξουν τη σύνταξή τους).

Το θετικό της ρύθμισης είναι ότι μειώνεται κατακόρυφα το ποσό της μηνιαίας δόσης, ενώ το αρνητικό είναι ότι το κεφάλαιο παραμένει ίδιο και, μόλις τελειώσει η περίοδος της καταβολής μόνο τόκων, ο δανειολήπτης θα πρέπει να καταβάλει εκ νέου αυξημένη τοκοχρεολυτική δόση, στην οποία εκτός από τους τόκους περιλαμβάνεται και αποπληρωμή κεφαλαίου.

Μία άλλη λύση είναι αυτή της περιόδου χάριτος. Με τη ρύθμιση αυτή οι τόκοι της περιόδου χάριτος κεφαλαιοποιούνται, δηλαδή το κεφάλαιο θα αυξηθεί ανάλογα με το ποσό των τόκων που θα έπρεπε να καταβληθούν στο διάστημα αυτό.

Για παράδειγμα Χ δανειολήπτης που οφείλει ποσό 85.000 ευρώ από στεγαστικό και η δόση του είναι 500 ευρώ τον μήνα, εκ των οποίων τα 200 ευρώ είναι τόκοι, όταν λήξει η περίοδος χάριτος του 1 έτους, τα 85.000 ευρώ του κεφαλαίου θα έχουν αυξηθεί στα 87.400 ευρώ. Επίσης υπάρχει πάντα η λύση της επιμήκυνσης της διάρκειας αποπληρωμής.

Ετσι για παράδειγμα κάποιος που έχει 100.000 υπόλοιπο στεγαστικού με διάρκεια 20ετή και επιτόκιο 3%, πληρώνει σήμερα δόση 555 ευρώ. Αν η διάρκεια του δανείου αυξηθεί στα 25 χρόνια, η δόση θα μειωθεί στα 474 ευρώ και αν η διάρκεια του πάει στα 30 χρόνια, η δόση του θα μειωθεί περαιτέρω στα 422 ευρώ τον μήνα.

Ωστόσο, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο δανειολήπτης που θα αποπληρώσει το δάνειο σε 20 χρόνια (με το επιτόκιο και τη διάρκεια που προαναφέραμε) θα πληρώσει συνολικά στην τράπεζα 133.000 ευρώ (για δάνειο 100.000 ευρώ). Αν η διάρκεια αυξηθεί στα 25 χρόνια, θα καταβάλει συνολικά για κεφάλαιο και τόκους 142.500 ευρώ και με διάρκεια 30 χρόνια θα πληρώσει 152.000 ευρώ.

Οι τράπεζες όταν πρόκειται για καταναλωτικά δάνεια και οφειλές από πιστωτικές κάρτες, προτείνουν μία και μοναδική λύση με το δέλεαρ του χαμηλού επιτοκίου, την προσημείωση ακινήτου.

Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις κωλυσιεργούν χαρακτηριστικά στην εξέταση αιτημάτων για επιμήκυνση, προκειμένου κάτω από το βάρος της οφειλής ο δανειολήπτης να συναινέσει στην εγγραφή υποθήκης. Σε ό,τι αφορά τις πιστωτικές, η λύση που προτείνεται είναι, κατάργηση της κάρτας και μετατροπή της οφειλής σε καταναλωτικό δάνειο, με χαμηλό επιτόκιο και μεγάλη διάρκεια αποπληρωμής, με την προϋπόθεση της υποθήκης.Επίσης, σε περιπτώσεις δανειοληπτών που καθυστερούν την έγκαιρη αποπληρωμή της κάρτας τους, οι τράπεζες «κουρεύουν» τα πιστωτικά όρια των καρτών, ενώ σε περίπτωση καθυστέρησης της πληρωμής -ακόμα και για μία μέρα- «μπλοκάρουν» τις κάρτες.

Οσον αφορά το «κούρεμα» του δανείου οι τράπεζες επισήμως λένε «Οχι» ωστόσο, στην πράξη οι περισσότερες «ψαλιδίζουν» την οφειλή κατά 30% με 40%, με την προϋπόθεση ότι το υπόλοιπο του «κουρεμένου» χρέους θα εξοφληθεί άπαξ.

Το επιτόκιο

Η μείωση του επιτοκίου εφαρμόζεται κυρίως στα επιχειρηματικά δάνεια, καθώς πλέον οι τραπεζίτες παραδέχονται ότι οι υγιείς επιχειρήσεις που άντεξαν τα χρόνια της ύφεσης και παρουσιάζουν θετικές προοπτικές, θα πρέπει να διευκολυνθούν. Επίσης εκτιμούν ότι ο χαμηλότοκος δανεισμός είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την έξοδο της οικονομίας από την κρίση.

Οι τράπεζες εξετάζουν να μειώσουν τα επιτόκια και στα στεγαστικά, εφόσον οι δανειολήπτες δεχτούν να «γυρίσουν» το δάνειό τους από σταθερό σε κυμαινόμενο, οπότε αυτομάτως θα υπάρξει μείωση περίπου 2 μονάδες. Για παράδειγμα 100.000 ευρώ δάνειο 25ετίας με επιτόκιο 5% έχει δόση 585 ευρώ, ενώ με κυμαινόμενο 3% η δόση μειώνεται στα 474 ευρώ, με όφελος 111 ευρώ τον μήνα για τον δανειολήπτη ή 1.332 ευρώ τον χρόνο, ποσό που αντιστοιχεί σε περισσότερες από 2 δόσεις των 585 ευρώ.

Οι τράπεζες προχωρούν σε ρυθμίσεις προκειμένου να μην αυξηθούν τα «κόκκινα δάνεια», τα οποία παρομοιάζονται με ωρολογιακή βόμβα στους ισολογισμούς τους, καθώς απειλούν να τους τινάξουν στον αέρα. Σήμερα ξεπερνούν τις 500.000 τα νοικοκυριά που δεν πληρώνουν τις δόσεις των στεγαστικών, καταναλωτικών δανείων και πιστωτικών τους καρτών.

Το 2012 έκλεισε με το ποσοστό των «κόκκινων δανείων» στο 25%, δηλαδή από τα συνολικά υπόλοιπα δανείων, που ήταν 227,7 δισ. ευρώ στο τέλος Δεκεμβρίου, δεν έχουν πληρωθεί οφειλές που αντιστοιχούν σε δάνεια ύψους 55,3 δισ. ευρώ.

Ενώ οι διεθνείς οίκοι «βλέπουν» τις επισφάλειες να σκαρφαλώνουν στο 30% φέτος και να προσεγγίζουν και το 40% το 2014, εξαιτίας της βαθιάς και παρατεταμένης ύφεσης στην Ελλάδα.

Αν επαναληφθούν αυτές οι προβλέψεις τα δάνεια σε καθυστέρηση θα ξεπεράσουν τα 68 δισ. ευρώ στο τέλος του χρόνου και τα 90 δισ. ευρώ στο τέλος του 2014.

Τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι τράπεζες δείχνουν ότι περί τα 200.000 στεγαστικά δάνεια (σε σύνολο 700.000) έχουν βγει σε οριστική καθυστέρηση.

Ο αριθμός των καταναλωτικών και πιστωτικών καρτών που δεν πληρώνονται υπολογίζεται σε 1,3 εκατ. τεμάχια. Δηλαδή περισσότεροι από 300.000 δανειολήπτες (έχουν κατά μέσο όρο πάνω από 3 πιστωτικές κάρτες και καταναλωτικά δάνεια) δεν πληρώνουν τις οφειλές τους για διάστημα πάνω από 4 μήνες.

Τα συνολικά υπόλοιπα της κατηγορίας είναι 30,25 δισ. ευρώ και οι «κόκκινες οφειλές» είναι 12,1 δισ. ευρώ (στο 40% οι καθυστερήσεις).

Σύμφωνα με όσα ισχύουν σήμερα, ένα στεγαστικό δάνειο χαρακτηρίζεται ως προβληματικό όταν δεν έχουν πληρωθεί οι δόσεις του για διάστημα 180 ημερών (6 μήνες).

Προβληματικά χαρακτηρίζονται τα καταναλωτικά και επιχειρηματικά δάνεια που είναι σε καθυστέρηση μέχρι 90 μέρες.

Στο τέλος του 2012 τα δάνεια των νοικοκυριών ανέρχονταν συνολικά σε 106,53 δισ. ευρώ και από αυτά τα 76 δισ. ευρώ είναι στεγαστικά και 30,2 δισ. καταναλωτικά (συμπεριλαμβάνονται και οι πιστωτικές κάρτες).

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των τραπεζών, τα στεγαστικά δάνεια που παρουσιάζουν καθυστέρηση άνω των 90 ημερών ξεπερνούν τα 18 δισ. ευρώ και τα καταναλωτικά είναι της τάξης των 12 δισ. ευρώ.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα εστιάζεται σήμερα στις καθυστερήσεις των επιχειρηματικών και επαγγελματικών δανείων. Στις κατηγορίες αυτές οι επισφάλειες μπορεί να ξεπερνούν και το 35%-40%, καθώς χιλιάδες επιχειρήσεις έχουν βάλει «λουκέτο» και άλλες βρίσκονται στο χείλος της οικονομικής καταστροφής λόγω της κρίσης.

Οι εκτιμήσεις των τραπεζικών στελεχών κάνουν λόγο για δάνεια από 37,5 δισ. έως 43 δισ. ευρώ που δεν αποπληρώνονται από επιχειρήσεις και επαγγελματίες.

Ομως, παρότι οι τράπεζες προχωρούν σε μαζικές ρυθμίσεις δανείων, ώστε να δίνουν ευκαιρίες στους δανειολήπτες να καταβάλουν ένα μέρος της δόσης τους και παράλληλα να μην εγγράφουν οι ίδιες τις επισφάλειες αυτές, μόλις λήξει η περίοδος της ρύθμισης τα δάνεια «σκάνε» εκ νέου.

Την τελευταία πενταετία η αύξηση των «κόκκινων δανείων» ήταν αλματώδης.

Το 2008 το ποσοστό τους ήταν στο 5% και αντιστοιχούσε σε δάνεια ύψους 12 δισ. ευρώ.

Το 2012 το ποσοστό των δανείων σε καθυστέρηση έφτασε το 24,6%, με τις «κόκκινες οφειλές» να εκτινάσσονται στα 56 δισ. ευρώ.

Οι τράπεζες όταν πρόκειται για καταναλωτικά δάνεια και οφειλές από πιστωτικές κάρτες, προτείνουν μία και μοναδική λύση με το δέλεαρ του χαμηλού επιτοκίου, την προσημείωση ακινήτου. Η εγγραφή υποθήκης είναι προαπαιτούμενο για να προχωρήσει η ρύθμιση, προκειμένου να έχουν οι ίδιες την «ασφάλεια» της εμπράγματης εξασφάλισης.

Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι σήμερα τα επιτόκια στα καταναλωτικά δάνεια είναι της τάξης του 14% με 15%, ενώ στις πιστωτικές κάρτες φτάνουν ακόμα και το 20%.

Σε ό,τι αφορά τις πιστωτικές, η λύση που προτείνεται είναι κατάργηση της κάρτας και μετατροπή της οφειλής σε καταναλωτικό, με χαμηλό επιτόκιο και μεγάλη διάρκεια αποπληρωμής, με την προϋπόθεση της υποθήκης.

Σε περιπτώσεις δανειοληπτών που καθυστερούν την έγκαιρη αποπληρωμή της κάρτας τους, οι τράπεζες «κουρεύουν» τα όρια των καρτών και δανειολήπτες που έχουν χρησιμοποιήσει προγράμματα άτοκων δόσεων για τις αγορές τους βρίσκονται σε υπέρβαση του νέου ορίου, με αποτέλεσμα να χρεώνονται με επιτόκιο υπερημερίας, που είναι 2,5% επιπλέον του συμβατικού για το ποσό της υπέρβασης.

Στεγαστικά δάνεια

Το αρνητικό είναι ότι το κεφάλαιο παραμένει ίδιο και, μόλις τελειώσει η περίοδος της καταβολής μόνο τόκων, ο δανειολήπτης θα πρέπει να καταβάλει εκ νέου αυξημένη τοκοχρεολυτική δόση, στην οποία εκτός από τους τόκους περιλαμβάνεται και αποπληρωμή κεφαλαίου.

Το δάνειο «παγώνει» για διάστημα 6-12 μήνες, διάστημα κατά το οποίο ο δανειολήπτης δεν κάνει καμία καταβολή στην τράπεζα.

Ομως η «ανάσα» που παίρνει είναι πρόσκαιρη και στη συνέχεια θα την πληρώσει χρυσή. Διότι οι τόκοι της περιόδου χάριτος κεφαλαιοποιούνται και θα εισπραχθούν σε δεύτερο χρόνο, οπότε το κεφάλαιο θα έχει αυξηθεί ανάλογα με το ποσό των τόκων που θα έπρεπε να καταβληθούν στο διάστημα αυτό.

Η επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής προτείνετε μόνο εάν το επιτρέπει η ηλικία του δανειολήπτη (που στη λήξη του δανείου δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 80 έτη).

Με την επιμήκυνση η δόση μπορεί να μειωθεί σημαντικά: Ωστόσο, όσο περισσότερο επιμηκύνεται ο χρόνος αποπληρωμής, τόσο μεγαλύτερο ποσό θα καταβληθεί.

Πηγή